____________ ____________ ταξιδεύοντας: Σεπτεμβρίου 2008

ταξιδεύοντας

Τρίτη 16 Σεπτεμβρίου 2008

65 ~ Αλέξανδρος Δουμάς, πατήρ: Κότερο από την Σύρο


Alexandre Dumas, père (1802-1870)
"ως Πλαύτος ανθηρός"



Ως ευ παρέστης
Ωδή

Επί τη ελεύσει του Κυρίου
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΔΟΥΜΑ
ΕΙΣ ΑΘΗΝΑΣ
Του και από γλώσσης μέλιτος γλυκίων
ρέεν ωδή (Ομ. Ιλ. Α, 249).

Εις της Ελλάδος τας τερπνάς κατήλθες παραλίας
Τους πάγους και τα κρύσταλλα της Άρκτου διελθών,
Κύκνε λευκέ της Γαλλικής ευρώτου Κασταλίας,
Του Ελικώνος αηδών στωμύλε της Γαλλίας,
Εις της Παλλάδος θεατής το έδαφος ελθών!
-Χαίρε σοφέ! απανταχού περίβλεπτος κατέστης!
Μουσοτραφή Αλέξανδρε Δουμά ως ευ παρέστης.

Οίον της ευφυΐας Σου στέμμα ακτινοβόλον,
Υιέ του Φοίβου, την σοφήν κοσμεί Σου κεφαλήν!
Μαστούς εθήλασας ουχί κοινής θνητής των όλων.
Αι Μούσαι σε εθήλασαν, σ' επαίδευσ' ο Απόλλων
Κ' αι χάριτες Σ' ενέδυσαν της δόξης την στολήν!
Της οικουμένης πανταχού περίβλεπτος κατέστης!
Μουσοτραφή Αλέξανδρε Δουμά ως ευ παρέστης.

Ο Νους σου δείκνυτ' εν παντί συγγράματί Σου, όπου
Πρωτότυπος ως Σοφοκλής, ως Πλαύτος ανθηρός
Κατέδειξας επί σκηνής τα πάθη του ανθρώπου,
Και πάλιν μετ' επαγωγών θελγήτρων Ηροδότου,
Την Ιστορίαν έγραψας του τόπου Σου λαμπρώς!
Διά των συγγραμμάτων Σου περίβλεπτος κατέστης!
Μουσοτραφή Αλέξανδρε Δουμά ως ευ παρέστης.

Και η Κλειώ τας βίβλους Σου ευρούσα θαυμασίας,
Δι' ων λαμπρώς τον Παρνασσόν του έθνους Σου τιμάς,
Τας Δέλτους έλαβεν ευθύς τας της αθανασίας
Κ' έγραψε γράμμασι χρυσοίς μετά επιστασίας,
"Αποθανατισθήσεται Αλέξανδρος Δουμάς".
Διά των συγγραμμάτων Σου αθάνατος κατέστης!
Μουσοτραφή Αλέξανδρε Δουμά ως ευ παρέστης.

Πλην μειδιάς τον Παρνασσόν νυν της Ελλάδος, βλέπων
Δυσχέρειαν τοις Έλλησι παρέχοντα πολλήν!...
Αλλά εγώ του Ιλισσού ευώδη άνθη δρέπων
Αγάλλομαι κ' ερυθριώ τον στέφανόν Σου πλέκων
Και ευλαβώς την ιεράν Σου στέφω κεφαλήν!
Πολλώ κρειττόνων άξιος στεφάνων Συ κατέστης...
Μουσοτραφή Αλέξανδρε Δουμά ως ευ παρέστης.

Νικόλαος Σπαθής

Ο Αλέξανδρος Δουμάς φθάνει στην Αθήνα στις αρχές του 1859. Είναι η στάση του στο δρόμο της επιστροφής από το ταξίδι του στην Ρωσία. Ο νεαρός φοιτητής Νικόλαος Σπαθής χαιρετίζει την άφιξή του με την Ωδή "Ως ευ παρέστης" και ο γάλλος συγγραφέας, του απαντά:

Από το ΔΙΑΒΑΖΩ - τεύχος 431, Ιούλιος 2002:

Τέκνον μου φίλτατον!

Ποιητής 56 ετών δικαιούται ευλόγως αποδίδων το μικρόν τούτο φιλόστοργον όνομα εις ποιητήν 20. Ευγνωμονώ σοι χιλιάκις δια τους στίχους σου.
Μόλις σήμερον την πρωίαν έλαβον αυτούς, μοι μεταφράζουσιν ήδη το ποίημά σου, και θέλω φέρει αυτό ταυτοχρόνως και επί της καρδίας μου και εν τη καρδία μου.
Εάν όντως ης ευγενής ελθέ αύριον εις την οικίαν του κλ Φουρκάδ ίνα σοι θλίψω την χείρα...
Μυριάκις ως αδελφός σε ασπάζομαι

2 Μαρτίου
Αλέξανδρος Δουμάς.

[...] ο νέος επισκεψάμενος τον κ. Δουμάν κατά την επιθυμίαν του περιεποιήθη μεγάλως υπ' αυτού αποδούς και διά ζώσης τον ανήκοντα έπαινον και τας ευχαριστίας του και προπιών δις διά καμπανίου οίνου υπέρ του αξιοτίμου τούτου νέου.
...
Δημήτρης Παντελοδήμος: Ο Αλέξανδρος Δουμάς στην Αθήνα του 1859

= = =

ΤΟ ΒΗΜΑ, Κυριακή 22 Μαρτίου 1998:

.....Ενώ είναι γνωστά τα ποιήματα που έγραψαν διάσημοι γάλλοι ποιητές (Βερανζέρος, Ουγκό κ.ά.) για την ελληνική επανάσταση του 1821, δεν έχει γίνει ως σήμερα λόγος για έναν διθύραμβο που έγραψε ο Αλέξανδρος Δουμάς - πατέρας, καταξιώνοντας ειδικότερα το εκπληκτικό κατόρθωμα της ανατίναξης της ναυαρχίδας των Τούρκων στο λιμάνι της Χίου από τον Κωνσταντίνο Κανάρη.
.....Το εξίσου σπουδαίο αλλά και εξίσου άγνωστο είναι ότι ο Αλέξανδρος Δουμάς, που κατέπληξε τον κόσμο με την πληθωρική παραγωγή μυθιστορημάτων και θεατρικών έργων, άρχισε τη λογοτεχνική του καριέρα σαν ποιητής και μάλιστα γράφοντας αυτό τον διθύραμβο!
.....Ξέρουμε ότι ο διθύραμβος είναι ιδιότυπο άσμα που στην αρχαία Ελλάδα πήρε τελικά τη μορφή λαϊκού δράματος, κάτι σαν το σημερινό μελόδραμα, και ότι για την ακρόασή του ο Περικλής έκτισε το Ωδείο. Οι αρχαίοι Ελληνες διθυραμβογράφοι είναι γνωστοί και σε αυτούς προστέθηκε τον 19ο αιώνα και ο Δουμάς - πατέρας, με τον μοναδικό του διθύραμβο, το θαυμαστό ποίημα που αναφέρθηκε στον κορυφαίο μπουρλοτιέρη του ελληνικού Αγώνα.
.....Όταν ο Δουμάς έγραψε το 1824 το ποίημά του αυτό ήταν 24 μόλις ετών και ότι το πρώτο του σοβαρό έργο, τη «Χριστίνα», το έγραψε τρία χρόνια αργότερα. Μετά τη «Χριστίνα» του 1827 έγραψε τον «Ερρίκο τον Γ'» που, το 1829, τον καθιέρωσε. Το δημοφιλέστερο βιβλίο του, τους «Τρεις σωματοφύλακες», το έγραψε πολύ αργότερα, το 1844.
.....Ο διθύραμβος του Δουμά εκδόθηκε από τον τότε βιβλιοπώλη Σανσόν. Στο εξώφυλλο, κάτω από τον τίτλο, εικονιζόταν η καιόμενη τουρκική ναυαρχίδα, καθώς και απόσπασμα από άλλον φιλελληνικό διθύραμβο του ποιητή Casimir Delavigne, με τους στίχους:
.....................................................Τιμή στους άξιους γιους των Μαραθωνομάχων
.....................................................λεύτεροι κι όταν νικούν, λεύτεροι κι όταν χάνονται,
.....................................................ο ποιητής τούς συντρέχει, οι βασιλιάδες τούς προδίδουν!

.....Στην τρίτη σελίδα της μπροσούρας υπήρχε ολοσέλιδη προσωπογραφία του ψαριανού πυρπολητή. Οι εισπράξεις από τις πωλήσεις της ειδικής αυτής έκδοσης πήγαν, όπως αναγραφόταν στο εξώφυλλο της μπροσούρας, «au profit des grecs», υπέρ του Αγώνα δηλαδή των Ελλήνων.
.....Στο Παρίσι, άλλωστε, εκτός από την «Ελληνική Επιτροπή» που ίδρυσε το 1823 η Εταιρεία Χριστιανικής Ηθικής (Societe de la Morale Chretienne) και στην οποία μετείχαν και εξέχοντες Ελληνες όπως ο Αδαμάντιος Κοραής, λειτουργούσε, από το 1825, και το φιλελληνικό κομιτάτο (Societe philanthropique en faveur de Grecs), που ανέλαβε την αρχηγία της όλης φιλελληνικής κίνησης. Είναι αξιοσημείωτο ότι μέσα σε τρία χρόνια συγκεντρώθηκαν 1.500.000 φράγκα. Ανάμεσα σε αυτά ήταν και οι εισπράξεις από τις πωλήσεις του φυλλαδίου του Αλέξανδρου Δουμά.
.....Το φλογερό ποίημα του Δουμά έχει τον τίτλο «Κανάρης» και αποτελείται από 112 στίχους. Αρχίζει με αναφορά στην καταστροφή της Χίου από τους Τούρκους, συνεχίζει με την περιγραφή της στάθμευσης στο λιμάνι της Χίου της τουρκικής αρμάδας, επικεφαλής της οποίας ήταν η καπιτάνα του Καραλή, μιλά για το γλεντοκόπι των Τούρκων στο κατάστρωμα, το πλησίασμα του μπουρλότου, την προσκόλλησή του στο μεγάλο τούρκικο ντελίνι, κάνει μια θαυμαστή ποιητική αναπαράσταση των μύχιων σκέψεων του τούρκου ναυάρχου και καταλήγει στην επαλήθευση των κακών προαισθημάτων του τελευταίου, δηλαδή στην ανατίναξη της ναυαρχίδας μέσα σε μια κόλαση καπνού και φωτιάς.
.....Ο ένθερμος φιλέλληνας Αλέξανδρος Δουμάς ανανέωσε έμπρακτα την αγάπη του για την Ελλάδα με επίσκεψή του στη χώρα μας τον Φεβρουάριο του 1859 και την παρουσία του στη δίκη του Αλέξανδρου Σούτσου, κατηγορουμένου για εξύβριση του Οθωνα και της τότε κυβέρνησης.
.....Την ίδια δίκη, σε ένδειξη συμπαράστασης προς τον κατηγορούμενο, παρακολούθησε και η Δέσποινα Κανάρη, σύζυγος του μπουρλοτιέρη. Η απόφαση όμως ήταν καταδικαστική και τότε ο Αλ. Δουμάς εδήλωσε: «Κατάφεραν να νικήσουν την ελευθερία αλλά μόνο με την μπαγιονέτα». Ο γάλλος συγγραφέας δεν παρέλειψε να επισκεφθεί τον Οθωνα και την Αμαλία αλλά δεν έγινε γνωστό τι συζήτησαν.
Ακόμη ο Αλέξανδρος Δουμάς πιο παλιά (το 1834) είχε γράψει για την ελληνική πρωτεύουσα, την Αθήνα: «Εταίρα που ενταφιάσθηκε με τον καθρέφτη της Ασπασίας, παρθένα που βγήκε απ' εκεί με το γιαταγάνι του Μπότσαρη»!
.....Το απόσπασμα αυτό αναφέρει σε άρθρο του για τον Δουμά ο Θεόδωρος Κατσικάρος στο περιοδικό «Συριανά Γράμματα» (Οκτώβριος 1977), από όπου πληροφορούμαστε και το ότι ο Δουμάς, μετά την επίσκεψή του στην Αθήνα το 1859, συνοδευόμενος από τον διάσημο ζωγράφο Μονέ, επισκέφθηκε τη Σύρο και παράγγειλε στους ταρσανάδες της (*) την κατασκευή μιας θαλαμηγού. Ηταν η θαλαμηγός του, με το όνομα «Μοντεχρίστος», που του παραδόθηκε τον επόμενο χρόνο στο λιμάνι της Μασσαλίας. - Κώστας Κριτσίνης


Σύρος

O Aλέξανδρος Δουμάς πατέρας υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους Γάλλους μυθιστοριογράφους και δραματουργούς και αναμφισβήτητα ο πιο διαβασμένος συγγραφέας του ΙΘ’ αιώνα.

Γιος του στρατηγού του Βοναπάρτη, Thomas Alexandre Dumas, εγγονός του μαρκήσιου Davy de la Pailleterie και μιας μαύρης σκλάβας, της Marie Cessette, έζησε περιπετειώδη ζωή με πολλές οικονομικές μεταπτώσεις.

Διέπρεψε στο ιστορικό μυθιστόρημα, εισήγαγε το ιστορικό δράμα στο θέατρο και άφησε ενδιαφέροντα κείμενα ταξιδιωτικών εντυπώσεων.

Στο Παρίσι είχε πάμπολλους συνεργάτες, οι οποίοι τον βοηθούσαν στη σύνθεση και τη συγγραφή των πολύτομων έργων του. Ανάμεσα σ’ αυτούς συγκαταλέγονται και δύο Έλληνες, ο Ειρηναίος Ασώπιος και ο Θεόδωρος Κασάπης. - (από το http://www.spaniavivlia.gr/)

Στην φωτογραφία το σπίτι του Αλεξάνδρου Δουμά, στην γενέτειρά του Villers-Cotterêts. Ο δρόμος φέρει το όνομά του - Rue Alexandre Dumas. (από το cadytech.com)


= = =

Η ευτυχία είναι σαν εκείνα τα παλάτια των παραμυθιών, που οι πύλες τους φρουρούνται από δράκους: πρέπει να αγωνιστούμε για να την κατακτήσουμε. Α.Δ.


Όλη η ανθρώπινη σοφία συνοψίζεται σε δυο λέξεις: αναμονή και ελπίδα. Α.Δ.


Καταγοητευμένος κατά το ένα ήμισυ από έπαρση και κατά το άλλο ήμισυ από αγάπη για την τέχνη μου, επιτυγχάνω το αδύνατο’ να εργάζομαι όσο κανείς άλλος δεν έχει εργασθεί. Α.Δ.


Μόνον αυτός που ένιωσε την έσχατη απελπισία είναι ικανός να νιώσει την απόλυτη ευτυχία. Α.Δ.


Είναι σπάνιο να δει κανείς σε ένα μικρό αγόρι την προοπτική ενός άνδρα, αλλά σχεδόν πάντα μπορεί να δεί την απειλή μιας γυναίκας σε ένα μικρό κορίτσι. Α.Δ.


Πώς γίνεται να είναι τόσο έξυπνα τα μικρά παιδιά και οι μεγάλοι να είναι τόσο βλάκες; Πρέπει να φταίει η εκπαίδευση γι αυτό... Α.Δ.

= = =

(*) Ταρσανάς (Ναυπηγείο)
Σημαντικός ιστορικός τόπος της Ερμούπολης, όπου διατηρείται η παραδοσιακή τεχνική της ξυλοναυπηγικής. Οι ναυπηγοί μεταφέρθηκαν το 1870 στην περιοχή αυτή («Νέο Ναυπηγείο») που απλωνόταν σε πολύ μεγαλύτερη από τη σημερινή έκταση. Η γενίκευση των σιδηρών ατμοπλοίων περιόρισε τις κατασκευές αλλά ώς τον μεσοπόλεμο o Ταρσανάς εξακολούθησε να «σκαρώνει» διαφόρων τύπων σκάφη. Τη χαριστική βολή στην ξυλοναυπηγική θα τη δώσει η επικράτηση του πλαστικού στην κατασκευή σκαριών. Τελευταίοι παραδοσιακοί ναυπηγοί, οι Μαυρίκοι και ο Ευάγ. Τζώρτζης συνεχίζουν σήμερα την παράδοση, με νέο εξοπλισμό.
Στο εργαστήριο των Μαυρίκων διατηρείται η «σάλα», ένα ξύλινο δάπεδο στο οποίο σχεδιάζονταν σε φυσικό μέγεθος τα χνάρια των στραβόξυλων. Πρόκειται για μια νέα μέθοδο σχεδιασμού και τυποτεοίησης των σκαφών που άρχισε να εφαρμόζεται στα μεγάλα ναυπηγεία στο τέλος του 18ου αι. Τη μέθοδο αυτή μετέφερε στους προεπαναστατικούς ναυπηγικούς χώρους της Χίου και των Ψαρών ο Χιώτης πρωτομάστορας Σταμάτιος Κουφουδάκης, ο οποίος είχε υπηρετήσει στον ναύσταθμο της Τουρκίας που διευθυνόταν από Ευρωπαίους ναυπηγούς.
Η παρουσία των πρώτων Χίων αρχιμαστόρων στη Σύρα μαρτυρείται από το 1823 ήταν οι Παντελής Ι. Μάσχας, Φραγκούλης Σέχας, Ευστάθιος Σωτηράκης, Ιωάννης Κουφουδάκης και ο μαστρο-Σταμάτης Κουφουδάκης. Μετά την καταστροφή των Ψαρών (1824) έφθασαν ο Μικές Πουτούς και από το 1827/1828 0 Ιωάννης Παγίδας και ο γιος του Νικόλαος, ο πιο ονομαστός ναυπηγός:
Η φήμη του είχε ξεπεράσει τα όρια του ελληνισμού στα 1859 ο Γάλλος συγγραφέας Αλέξανδρος Δουμάς, ο πατέρας, ήρθε στη Σύρο για 15 μέρες και μέσω του Γεωρ. Κ. Ράλλη παράγγειλε στον Παγίδα μια γολέτα της έδωσε μάλιστα το όνομα της εφημερίδας του, «Monte-Cristo».
Οι εργάτες του ναυπηγείου πρωτοστάτησαν στους εργατικούς αγώνες Ερμούπολης. Μαζί με τους βυρσοδέψες, οργάνωσαν την απεργία του 1879, που θεωρείται η πρώτη οργανωμένη απεργία στην ελληνική εργατική ιστορία.
(από το www.siros.gr με πηγή του τον Δήμο Ερμούπολης)


- Φωτογραφίες: russie.net, fede.gr
- Eξώφυλλα βιβλίων: από το site της Πρωτοπορίας και
από το www.cadytech.com/dumas/galerie.php
- Το ποίημα είναι από το ίδιο τεύχος του ΔΙΑΒΑΖΩ

Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου 2008

64 ~ Γιούκιο Μισίμα: Δάφνις και Χλόη α λα ιαπωνικά


Yukio Mishima (1925–1970)
υπό την "αιχμαλωσία" της ελληνικής ανδρικής μορφής



Μετά που έδυσε ο ήλιος ένας νεαρός ψαράς ανηφόρισε βιαστικά το μονοπάτι του βουνού που έβγαζε από το χωριό μέχρι πέρα από το φάρο. Στο χέρι του κρατούσε ένα μεγάλο ψάρι.

Ήταν μόλις δεκαοχτώ χρόνων και είχε τελειώσει πέρσι το γυμνάσιο. Ήταν ψηλός και πολύ γεροδεμένος για τα χρόνια του και μόνο το πρόσωπο φανέρωνε την ηλικία του. Ο ήλιος δεν μπορεί να κάνει μια επιδερμίδα πιο μπρούντζινη απ' όσο είχε κάνει τη δική του. Είχε την καλοσχηματισμένη μύτη που χαρακτήριζε τους κατοίκους του νησιού του και τα χείλη του ήταν σκασμένα. Τα σκουρόχρωμα μάτια του ήταν πεντακάθαρα, αλλά δεν είχαν την καθαρότητα της πνευματικότητας - ήταν ένα δώρο από αυτά που προσφέρει η θάλασσα σε όσους βγάζουν από αυτή το ψωμί τους. Στην πραγματικότητα οι βαθμοί του στο σχολείο μόνο καλοί δεν ήταν. Φορούσε ακόμα τα ίδια ρούχα με τα οποία ψάρευε κάθε μέρα - ένα παντελόνι που είχε κληρονομήσει από τον πεθαμένο του πατέρα κι ένα φτηνό πουλόβερ.

Ο νεαρός πέρασε μέσα από το έρημο πια προαύλιο του δημοτικού σχολείου κι ανηφόρισε το λόφο δίπλα στο νερόμυλο. Ανεβαίνοντας τα πέτρινα σκαλιά συνέχισε πίσω από το βωμό Γιάσιρο. Τα λουλούδια της ροδακινιάς άνθιζαν στον κήπο του ξωκλησιού αχνά και τυλιγμένα στο σύθαμπο. Από το σημείο αυτό η απόσταση μέχρι το φάρο ήταν δεν ήταν δέκα λεπτά περπάτημα.

Το μονοπάτι που οδηγούσε στο φάρο ήταν απότομο και γεμάτο επικίνδυνες στροφές, γι' αυτό και όποιος δεν το είχε συνηθίσει σίγουρα κάπου θα γλιστρούσε ή θα έχανε την ισορροπία του ακόμα και στο φως της μέρας. Ο νεαρός θα μπορούσε όμως να κλείσει τα μάτια και τα πόδια του πάλι θα έβρισκαν αλάθευτα τα κατάλληλα σημεία να πατήσουν ανάμεσα στις πέτρες και τις ξεγυμνωμένες ρίζες των πεύκων. Ακόμα και τώρα, που ήταν βυθισμένος στις σκέψεις του, δε σκόνταψε ούτε μια φορά.
...
μετάφραση: Γιούρι Κοβαλένκο
εκδ. Καστανιώτη, 1995


..................
Daphnis et Chloé by Raphaël Collin

= = = = =

Το 1952 ο Γιούκιο Μισίμα έρχεται στην Ελλάδα που τον γοήτευε από όταν ήταν παιδί. Έχουν περάσει σχεδόν τρία χρόνια από την έκδοση των "Εξομολογήσεων μιας μάσκας" και η Ελλάδα είναι σταθμός στο μεγάλο ταξίδι του στον κόσμο που ξεκίνησε τον Δεκέμβρη του 1951: Xονολουλού, Σαν Φρανσίσκο, Νέα Υόρκη, Παρίσι, Αθήνα. Η επαφή του με την αρχαιοελληνική λογοτεχνία και ο μύθος του Δάφνιδος και της Χλόης τον εμπνέουν και μετά την επιστροφή στην πατρίδα του γράφει το μυθιστόρημα Ο ήχος των κυμάτων. Το βιβλίο κυκλοφόρησε το 1954, την ίδια χρονιά με τα "Απαγορευμένα Χρώματα" και συνδυάζει δύο διαφορετικές πολιτιστικές παραδόσεις' ο Σίντζι είναι ο Δάφνις και η Χατσούε είναι η Χλόη. Ο Σίντζι και η Χατσούε ζουν σε ένα ψαροχώρι της Ιαπωνίας και ο ελληνικός μύθος τοποθετεί τον Δάφνι και την Χλόη στα βοσκοτόπια της Λέσβου. Μετά το 1955 η σπουδαιότητα του ελληνικού κλασικισμού στην γραφή και την ταυτότητα του Μισίμα άρχισε να φθίνει μέχρι που, περίπου, την "αποκήρυξε": "Εγώ ο 26χρονος, Εγώ ο κλασικιστής, Εγώ ο εκ του πλησίον της ζωής, όλα αυτά τα "Εγώ" ήταν πλαστά". Το μόνο στοιχείο που συνέχισε να τον συναρπάζει ήταν η Ελληνική ανδρική μορφή. Η ίδια ελληνική ανδρική μορφή που αποτελούσε και το ιδανικό για τον Όσκαρ Ουάιλντ. (Στο δοκίμιο "The Significance of Greece in the Link between Mishima Yukio and Oscar Wilde", ο συγγραφέας του, Kazuki Takada, επιδιώκει να αναδείξει τα στοιχεία που συνδέουν τους δύο άνδρες, χρησιμοποιώντας, ως πηγή του, τις εμπειρίες τους από την επίσκεψή τους στην Ελλάδα)

= = = = =

Image Hosted by ImageShack.us
Γιοτσούγια, Σινζούκου

Ο Γιούκιο Μισίμα γεννήθηκε στη συνοικία Γιοτσούγια του δήμου Σινζούκου του Τόκιο. Πολυγραφότατος συγγραφέας, θεωρείται από πολλούς κριτικούς ως ο σπουδαιότερος Ιάπων νοβελίστας του 20ού αιώνα. Το συγγραφικό έργο του περιλαμβάνει 40 μυθιστορήματα, ποίηση, διηγήματα, δοκίμια και θέατρο. Τρεις φορές υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ, είχε αντιληφθεί ότι δεν είχε πιθανότητες για την απονομή του, μιας και το 1968 νικητής του βραβείου ήταν ένας άλλος Ιάπων συγγραφέας, ο Γιασουνάρι Καβαμπάτα, μέντορας και φίλος του, ο πρώτος άνθρωπος που τον είχε συστήσει στους λογοτεχνικούς κύκλους του Τόκιο. Κοινό ήταν το τέλος των δύο μεγάλων Ιαπώνων συγγραφέων. Το 1970 ο Γιουκίο Μισίμα αυτοκτονεί με θεαματικό, τελετουργικό τρόπο, διαμαρτυρόμενος για τον εξαμερικανισμό της χώρας του και την έκπτωση των ηθικών αξιών της, και δύο χρόνια αργότερα τον ακολουθεί ο Καβαμπάτα, διαλέγοντας έναν συνηθισμένο τρόπο για να δώσει τέλος στη ζωή του.

= = = = =

Το βιογραφικό είναι από το το επίμετρο του βιβλίου "Η ηθική των Σαμουράι στη σύγχρονη Ιαπωνία" (εκδ. Ερατώ, 1993):

....Ο Γιουκίο Μισίμα γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 1925, στο Τόκιο' το πραγματικό του όνομα ήταν Κιμιτάκε Χιραόκα (Kimitake Hiraoka). Έζησε τα παιδικά του χρόνια κάτω από την αυστηρότητα της γιαγιάς του Νατσούκο, η οποία, ως γνήσια απόγονος παλιάς οικογένειας σαμουράι, τον μύησε στην ιαπωνική παράδοση. Σύντομα η ασθενική του φύση τον αποξένωσε από τους συνομηλίκους του, στρέφοντάς τον στα εσωτερικά ταξίδια και στο διάβασμα. Σε ηλικία 12 χρονών γράφει το πρώτο του κείμενο, ένα άρθρο για το περιοδικό του σχολείου, ενώ πριν ακόμα κλείσει τα δεκαπέντε έχουν δημοσιευθεί δύο νουβέλες και δύο θεατρικά έργα του. Παρά την επιθυμία του πατέρα του να γίνει δημόσιος υπάλληλος, ο Μισίμα αφιερώνεται όλο και περισσότερο στη λογοτεχνία. Λίγο πριν την κήρυξη του πολέμου, το 1941, δημοσιεύει τη νουβέλα Το Ανθισμένο Δάσος, χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά το ψευδώνυμο Γιουκίο Μισίμα. Τρία χρόνια αργότερα θα εκδοθεί με τον ίδιο τίτλο η πρώτη συλλογή διηγημάτων του.
....Στη διάρκεια του πολέμου μελετά σοβαρά την ιαπωνική λογοτεχνική παράδοση και το θέατρo Νο. Συγχρόνως, προσχωρεί σε ομάδα διανοούμενων που υποστηρίζουν την αναγκαιότητα της αυτοκτονίας στο όνομα του αυτοκράτορα. Το 1945, και ενώ υπηρετεί στο στρατό, αρρωσταίνει και παίρνει απολυτήριο για λόγους υγείας. Το 1946 γνωρίζει τον γνωστό λογοτέχνη Γιασουνάρι Καβαμπάτα και του χαρίζει δύο νουβέλες του. Δύο χρόνια αργότερα κυκλοφορεί το μυθιστόρημά του Οι Κακούργοι, με πρόλογο του Καβαμπάτα. Το 1949 εκδίδει το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα Εξομολογήσεις μιας Μάσκας, το οποίο του δίνει και τα πρώτα σημεία δημόσιας αναγνώρισης.
....Το 1953, επιστρέφοντας από ένα διετές ταξίδι στον κόσμο ως ανταποκριτής εφημερίδας, εκδίδει το μυθιστόρημα Απαγορευμένα Χρώματα, το οποίο επικεντρώνεται στη σxέση ενός ηλικιωμένου συγγραφέα με έναν νεαρό ομοφυλόφιλο. Ενώ συνεχίζει να γράφει με πυρετώδη ρυθμό, να ανεβάζει θεατρικά έργα Νο και να συμμετέχει ως ηθoπoιός σε παραστάσεις της Εταιρείας Λογοτεχνών, αρχίζει να ασχολείται με την πάλη και το μπόντι μπίλντιγκ. Το 1957, στη διάρκεια ενός δεύτερου ταξιδιού του στον κόσμο, δίνει μια διάλεξη για την ιαπωνική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Μίτσιγκαν. Το 1958 παντρεύεται την Γιόκο Σουκιγιάμα, την οποία γνώρισε από τον Καβαμπάτα. Τον ίδιο χρόνο αρχίζει μαθήματα παραδοσιακής ξιφομαχίας (Κέντο). Το 1959 γεννιέται η κόρη του Νορίκα. Το 1960 συμμετέχει στο μεγάλο αντιαμερικανικό κίνημα που συνταράζει την Ιαπωνία ενώ συγχρόνως γνωρίζει τον Τένεσυ Ουίλιαμς και τον Ζαν Κοκτώ.
....Μια σειρά έργων του με σαφείς πολιτικές αιχμές δημοσιεύονται το 1961 και γίνονται αιτία αφενός να δικαστεί για δυσφήμιση ενός υπουργού και αφετέρου να κατηγoρηθεί από τη δεξιά ότι στρέφεται εναντίον του αυτοκράτορα. Το 1963 δημιουργείται ένα μικρό σκάνδαλο γύρω από το όνομά του μετά την έκδοση του βιβλίου Βασανιστήριο Ρόδων, που αποτελείται από ημίγυμνες φωτογραφίες του.
....Το 1965 εμφανίζεται ανάμεσα στους υποφήφιους για το Νόμπελ λογοτεχνίας, ενώ το '66 βραβεύεται από το Υπουργείο Παιδείας για το θεατρικό έργο του Η Μαρκησία ντε Σαντ. Τον ίδιο χρόνο η ταινία του «Πατριωτισμός», στην οποία και πρωταγωνιστεί, παίρνει βραβείο σε διεθνές κινηματογραφικό φεστιβάλ. Ενώ συνεχίζει τα μαθήματα Κέντο στο αυτοκρατορικό ανάκτορο, ολοκληρώνει το Ανοιξιάτικο Χιόνι, μυθιστόρημα που θα αποτελέσει το πρώτο μέρος της τετραλογίας Η Θάλασσα της Γονιμότητας.
....Το 1967 υπογράφει πλάι στον Καβαμπάτα διαμαρτυρία κατά της Πολιτιστικής Επανάστασης του Mάo. Τελειώνει το δεύτερο μέρος της τετραλογίας, Άλογα σε Φυγή. Τον ίδιο καιρό η Εταιρεία Λογοτεχνών τον ανακηρύσσει πρόεδρό της. Aρxίζει να συμμετέχει μόνος ή με φίλους του σε ασκήσεις των Δυνάμεων Αυτοάμυνας, και το 1968 φτιάχνει με μια ομάδα φοιτητών την παραστρατιωτική οργάνωση Τάντε νο Κάι (Εταιρεία της Ασπίδας). Λίγο αργότερα η οργάνωσή του αναγνωρίζεται επίσημα. Τον ίδιο χρόνο εκδίδεται Ο Ναός της Αυγής, τρίτο μέρος της τετραλογίας, ενώ ο ίδιος συμμετέχει σε διάσκεψη της Unesco για την ιαπωνική τέχνη. Δημοσιεύει το θεατpικό έργο του Ο Φίλος μου ο Χίτλερ και ανεβάζει το χορόδραμα Μιράντα. Το Νόμπελ απονέμεται τελικά στον Καβαμπάτα.
....Τον Αύγουστο του 1970 αρxίζει να γράφει το τελευταίο κεφάλαιο του Έκπτωτου Αγγέλου, τέταρτου και τελευταίου μέρους της Θάλασσας της Γονιμότητας. Τον Νοέμβριο, με τη βoήθεια της γυναίκας του, εκδίδει τη βιβλιογραφία του έργου του, ενώ μια έκθεση με φωτογραφίες από τη ζωή του συγκεντρώνει 100.000 θεατές. Το μεσημέρι της 25ης Νοεμβρίου, αφού έχει καταλάβει με συντρόφους του το γραφείο του Υπουργού Eθνικής Άμυνας και έχει εκφωνήσει ένα λόγο μπροστά στους συγκεντρωμένους στρατιώτες, αυτοκτονεί με το παραδοσιακό τυπικό του σεπούκου, διαμαρτυρόμενος για τον εθνικό εκφυλισμό της Ιαπωνίας. Το έκπληκτο ερωτηματικό που προκαλεί αυτή η τελευταία του πράξη στην ιαπωνική κοινή γνώμη, σύντομα δίνει τη θέση του σε μια αδιόρατη αμηχανία, που ως και σήμερα ακoλoυθεί κάθε αναφορά στο όνομά του.
....Ο Γιουκίο Μισίμα αποτελεί μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα όχι μόνο για όσους δυτικούς έτυχε να γνωρίσουν τη ζωή και το έργο του, μα και για τους ίδιους τους Ιάπωνες. Ένας παράξενος διανοούμενος τόσο αντιφατικός, ώστε να παpoυσιάζεται από τη μια φανατικός υποστηρικτής της ιαπωνικής παράδοσης και από την άλλη κομψευόμενος θαυμαστής της γαλλικής διακόσμησης, λάτρης του αυτοκράτορα, που όμως γοητεύεται ταυτόχρονα από τον Zωρζ Μπατάιγ και τον Ραϊμόν Ραντιγκέ. Ο αυτόχειρας συγγραφέας γίνεται σχεδόν αμέσως δεκτός στο χώρο της δυτικής αμφισβήτησης ως ένας από τους «καταραμένους», και αυτό βέβαια όχι χωρίς τον απαραίτητο εξωτικό ρομαντισμό. Ταυτόχρονα, σε έναν τελείως διαφορετικό χώρο, εκείνο των φασιστικών οργανώσεων, ο Μισίμα γίνεται αληθινό ίνδαλμα, πρότυπο ανδρείας, τόλμης και πίστης στα εθνικά ιδανικά. [...] Ο Μισίμα ωριμάζει σε μια περίοδο κατά την οποία η Ιαπωνία κάνει το μεγάλο άνοιγμα στον «κόσμο των βαρβάρων», μόλις λίγα χρόνια αφότου της έχει επιβληθεί ένα «αμερικανικό» σύνταγμα και η ελαχιστοποίηση του στρατού της, που αυτόματα την τoπoθετεί κάτω από την ψυχροπολεμική ομπρέλα των ΗΠΑ. Την ίδια αυτή περίοδο η ιαπωνική οικονομία δυτικοποιείται πλέον σε όλη της την έκταση, για να μπει αποτελεσματικά στο χώρο του διεθνoπoιημένoυ καπιταλισμού, ενώ η απαραίτητη για το λόγο αυτό πολιτική ενδυμασία -κοινοβούλιο, κόμματα, δυτικές πολιτικές θεωρίες- έχει ήδη φoρεθεί πάνω σε ένα σώμα που διατηρεί τις δικές του παραδοσιακές αισθήσεις. -
Γιώργος Σ. Βλάχος



Φωτογραφίες: britannica.com, photography.mojado.com
Πίνακας: wikimedia.org
Εξώφυλλα βιβλίων: newsfromnowhere.org.uk, lemoni.gr,
protoporia.gr
Γιουκίο Μισίμα