____________ ____________ ταξιδεύοντας: Σεπτεμβρίου 2007

ταξιδεύοντας

Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2007

41 ~ Ποιητικές αναφορές, Ι: Πέρσυ Σέλλεϋ - Καινούργια Αθήνα


Percy Bysshe Shelley
(1792-1822)

ΕΛΛΑΣ
λυρικό δράμα

ΗΜΙΧΟΡΟΣ Ι
Στης ελπίδας το μούχρωμα,
Όπως οι ήσκιοι του ονείρου,
Δοξασμένοι παράδεισοι του υγρού λάμπουν απείρου:
Τι νησιά καθαρόσχημα
Κάτου απ' τον βραδυνόν ουρανόν ξεχωρίζουν,
Κ' ευωδιές και φλοισβήματα των γιαλών τους χαρίζουν!
Σαν αυγή μέσα στ' όνειρο,
Μες στο θάνατο ελπίδα,
Μέσα στης φυλακής μας τους τοίχους αχτίδα:
Η Ελλάδα, που κάποτες ήταν σαν πεθαμένη,
Να την πάλι σηκώνεται, να την πάλι προβαίνει!

Ο ΧΟΡΟΣ
Τον κόσμο η δόξα ξαναζώνει,
Τα χρυσά χρόνια ξαναζούν,
Η γη σα φίδι ξανανιώνει,
Τα χιόνια σβύνουν και περνούν:
Γελούν τα ουράνια και γιορτάζουν,
Και, σα συντρίμια στ' όνειρό σου, θρησκείες και κράτη αχνοφαντάζουν.

Νέα Ελλάδα ορθώνει τα βουνά της
Μέσα από ολόλαμπρα νερά.
Προς την αυγή ο Πηνειός, περάτης,
Κυλάει τα ρείθρα του λαμπρά.
Τα όμορφα Τέμπη εκεί που ανθούνε
Οι νιες Κυκλάδες, απλωμένες σε βάθη ηλιόχαρα, υπνοζούνε.

Μια Αργώ αψηλή το κύμα σκίζει,
Με άθλους καινούργιους φορτωμένη.
Ορφέας καινούργιος κιθαρίζει,
Και, όλος αγάπη, κλαίει, πεθαίνει.
Νέος Οδυσσέας ξαναφήνει
Την Καλυψώ στο ερμόνησό της για της πατρίδας την ειρήνη.

Ω! ας μη γραφτεί πια το τραγούδι
Της Τροίας, της γης αν μοίρα ο Χάρος!
Σε λεύτερων χαράς λουλούδι
Του Λάιου η λύσσα ολέθριο βάρος,
Αν και μια δόλια Σφίγγα δίνει
Θανάτου αινίγματα που η Θήβα ποτές δε γνώρισε και κείνη.


C. Stanfield & E. Finden: Aθηναϊκός δρόμος, 1832 (A street in Athens)

Καινούργια Αθήνα θα προβάλει,
Και τους μακρύτερα καιρούς
Θε να φωτίσουν της τα κάλλη
Σα λιόγερμα τους ουρανούς.
Παρηγοριά θα τους αφήσει
Ό,τι μπορεί η γη να δεχτεί κι ό,τι ο ουρανός να της χαρίσει.

Έρωτας, Κρόνος, κοιμήθηκαν,
Μα θα ξυπνήσουν πιο αγαθοί
Απ' όσα ταφοαναστηθήκαν
Ή λεύτερα έχουν γεννηθή:
Ούτε χρυσάφι, ούτε αίμα πια,
Μα μόνο δάκρυα στους βωμούς τους και σύμβολα-άνθη ευλαβικά.

Ω, πάψε! Να ξαναγυρίσουν
Μίσος και θάνατος στη γη;
Πάψε! Οι θνητοί στο αίμα να σβύσουν;
Μιας προφητείας πικρής πηγή;
Ω, κάλλιο ο κόσμος να χαλάσει,
Παρά στο φως να ξαναφέρει ό,τι βαργιά έχει τον κουράσει.

(μτφ: Α. Μ. Στρατηγόπουλος)


Eικόνες: schillerinstitute.org, antique-prints.de

Σάββατο 1 Σεπτεμβρίου 2007

40 - Mάργκαλιτ Ματιτιάχου: Θεσσαλονίκη - Τελ Αβίβ


Margalit Matitiahu (1935)

Πλάνητες

Πάλι η σκάλα
πάλι η ίδια θάλασσα στη στέγη
κι ο ήλιος πάει να σπάσει.

Μην αφήσεις τον φόβο να σ' αγαπήσει τόσο πολύ.
...

Η Μargalit Matitiahu, γράφει ποίηση στην εβραϊκή και στην λαντίνο, στη γλώσσα της διασποράς των Σεφαραδιτών Εβραίων. Η λαντίνο ή η ισπανοεβραϊκή, μέχρι το 2ο πόλεμο ομιλείτο από την εβραϊκή, κυρίως, κοινότητα της Θεσσαλονίκης, καθώς ήταν η γλώσσα των Εβραίων Σεφαρδίμ της Ισπανίας που εγκαταστάθηκαν εκεί μετά τον διωγμό τους από την Ιερά Εξέταση, το 1492. Σερφαδίτες απόγονοι εβραίων της Λεόν ήταν και οι γονείς της Μargalit Matitiahu, που, μετά την τραγωδία του Ολοκαυτώματος, εγκατέλειψαν την Θεσσαλονίκη και εγκαταστάθηκαν στο Ισραήλ.

Η Εβραία ποιήτρια, έχει ασχοληθεί με την έρευνα της μητρικής της γλώσσας και τον ισπανοεβραϊκό τύπο της Θεσσαλονίκης από το 1860 έως το 1940.


Ladino Εφημερίδα της Θεσσαλονίκης (1933)

Η Margalit Matitiahu σπούδασε Εβραϊκή Λογοτεχνία και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Μπαρ-Ιλάν του Τελ Αβίβ στο οποίο δίνει διαλέξεις από το 1986. Συνεργάστηκε επί 25 έτη με το ισραηλινό ραδιόφωνο, εξετέλεσε καθήκοντα γενικής γραμματέως στην Ένωση Ισραηλινών Συγγραφέων και έχει συμμετάσχει σε πολλά διεθνή ποιητικά συνέδρια. Είναι μέλος της Παγκόσμιας Ακαδημίας Τέχνης και Πολιτισμού και έχει εκδώσει πολυάριθμες ποιητικές συλλογές στο Ισραήλ και την Ισπανία.

Labios de la ilusion

Meldo tus poesias, CAVAFI,
Para emosionarme de tu desesperasion,
De tus palabras que me fieren,
Que me retornan al sentro de la existensia
Para saber que piedri como piedrites tu
Los dulses labios de la ilusion.

= = = = = =


Γιάννης Σταύρου: Θεσσαλονίκη 1954

Antes de arivar a Saloniqui

Antes de la partensia al portal de tus chiques
Vine madre mia
A batir enriva la piedra de tu casa eternel
Y desirte que vo ande se crio tu alma
Ande tu padre planto en ti simiente de poesia.
Me aserco de tu sufriensa cayada
Y de las piedras que no tienen luz
Ma todo no fue en vano
Vo a murmurear en tu oreja de tierra.

Julio, 1986

= = = = = =


Τελ Αβίβ

= = = = = =


1994: Βραβείο Fernando Jeno – διεθνές βραβείο για την εβραϊκή λογοτεχνία που απονέμεται από την εβραϊκή κοινότητα του Μεξικού.

1996: Bραβείο Ateneo de Jaen – διεθνές λογοτεχνικό βραβείο του Ατενέο της Χαέν της Ανδαλουσίας, για την ποίηση.

= = = = = =

...Εκεί, κίονες θαλπωρής
στέκουν σιωπηλοί,
όπως το στόμα σου στον έρωτα.

Μην αφήσεις τον φόβο να σ' αγαπήσει τόσο πολύ.

Μ.Μ.

Eφημερίδα:isfsp.org
Πίνακας:yannisstavrou.gr
Φωτογραφίες: schlijper.nl,
autores-de-el-toro-de-barro.blogspot.com
Ποιήματα Μ.Μ.: ww.terra.es