15 ~ Άλαν Άνσεν, ένας Αθηναίος beat
Αlan Ansen (1922 - 2006)
"διονυσιακός και απολλώνιος"
Ο αμερικανός ποιητής Άλαν Άνσεν, ελληνιστής και λατινιστής του Χάρβαρντ, ευφυής και πολύγλωσσος – μιλούσε 17 γλώσσες (!) - , φίλος και έμπιστος γραμματέας του Όντεν για πολλά χρόνια, όπως και φίλος πολλών της γενιάς των μπιτ, εγκαθίσταται στην Αθήνα το 1961, όταν απελαύνεται από την Βενετία λόγω των σκληρών μέτρων που παίρνει η τοπική αστυνομία κατά της ομοφυλοφιλίας.
Barbara Swanson: Lunch in Venice
Αλλά αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που έρχεται στην Ελλάδα. Κατά την δεκαετία του ‘50 υπήρξε τακτικός επισκέπτης της, ενώ κάποιους χειμώνες την προτιμούσε για το ξηρό κλίμα της. Έτσι, η Ελλάδα, που έκτοτε ασκεί επιρροή σε όλο το έργο του – ποιητικό και θεατρικό - γίνεται το καταφύγιό του, και το σπίτι του, στο Κολωνάκι, γίνεται φιλοξενείο για πολλούς από τους μπιτ φίλους του, με τους οποίους είχε ζήσει κάποιο διάστημα στον «παράδεισο» της Ταγγέρης: Γουίλιαμ Μπάροουζ, Άλεν Γκίνσμπεργκ, Γκρέγκορυ Κόρσο, κ.ά.
H πρώτη αθηναϊκή κατοικία του Άλαν Άνσεν, είναι ένα παλιό σπίτι στην οδό Αλωπεκής, που το γεμίζει με βιβλία, με έργα του Κοκτώ και κολάζ του Κόρσο, και με λουλούδια που προμηθεύεται από την λαϊκή της Παρασκευής και τα περιποιείται με επιμέλεια κάθε μέρα. Γειτονεύει και συνδέεται με τον James Merril και τον σύντροφό του Ντέηβιντ Τζάκσον, όπως και με τον σύντροφο του Όντεν, Τσέστερ Κάλμαν, που έχουν επιλέξει την Αθήνα ως τόπο για να ζουν παρατεταμένες χρονικές περιόδους.
Δίνει διαλέξεις και διδάσκει στα σεμινάρια του Αθηναϊκού Κέντρου, στο Μέτς, και, στην Αίγινα, σε σπουδαστές αμερικανικού πανεπιστημίου. Γράφει θέατρο, παίζει σε παραστάσεις, δημοσιεύει, αυξάνει τη βιβλιοθήκη του (6000 τόμους "μετράει" ο John Zervos), διαβάζει πολύ, εκδίδει τα βιβλία του και τα μοιράζει στους φίλους του. Μετά από μια δύσκολη εγχείρηση στο ισχίο, πριν 25 χρόνια, σπάνια αποτολμά εξόδους’ ξυπνά νωρίς, ακούει BBC και την αγαπημένη του μουσική, κυρίως όπερα και Βάγκνερ, διαβάζει και ξαναδιαβάζει Αγκάθα Κρίστι.
Η σχέση του, τόσο με τους Βeats όσο και με τους ποιητές της σχολής της Νέας Υόρκης, διακρίνεται στην ποίησή του που συνδυάζει την μπιτ αισθαντικότητα και τον φορμαλισμό. - (Κ.σ-Μ.)
«Το “Disorderly Houses”, το πρώτο βιβλίο του Άλαν Άνσεν, που το αφιέρωσε στον Όντεν και τον Μπάρροουζ, ήταν και το τελευταίο που τυπώθηκε από εκδοτικό οίκο. Από κει και ύστερα το έργο αυτού του πολυγραφότατου και απρόβλεπτου ποιητή εκδίδεται από τον ίδιο και μοιράζεται σε φίλους της επιλογής του. Ως ένας από τους λίγους ευτυχείς κατόχους, μπορώ να πω ότι τα δώρα του μου φέρνουν ζωηρή αναστάτωση, όπως πάντα» -
Barbara Swanson: Lunch in Venice
Αλλά αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που έρχεται στην Ελλάδα. Κατά την δεκαετία του ‘50 υπήρξε τακτικός επισκέπτης της, ενώ κάποιους χειμώνες την προτιμούσε για το ξηρό κλίμα της. Έτσι, η Ελλάδα, που έκτοτε ασκεί επιρροή σε όλο το έργο του – ποιητικό και θεατρικό - γίνεται το καταφύγιό του, και το σπίτι του, στο Κολωνάκι, γίνεται φιλοξενείο για πολλούς από τους μπιτ φίλους του, με τους οποίους είχε ζήσει κάποιο διάστημα στον «παράδεισο» της Ταγγέρης: Γουίλιαμ Μπάροουζ, Άλεν Γκίνσμπεργκ, Γκρέγκορυ Κόρσο, κ.ά.
H πρώτη αθηναϊκή κατοικία του Άλαν Άνσεν, είναι ένα παλιό σπίτι στην οδό Αλωπεκής, που το γεμίζει με βιβλία, με έργα του Κοκτώ και κολάζ του Κόρσο, και με λουλούδια που προμηθεύεται από την λαϊκή της Παρασκευής και τα περιποιείται με επιμέλεια κάθε μέρα. Γειτονεύει και συνδέεται με τον James Merril και τον σύντροφό του Ντέηβιντ Τζάκσον, όπως και με τον σύντροφο του Όντεν, Τσέστερ Κάλμαν, που έχουν επιλέξει την Αθήνα ως τόπο για να ζουν παρατεταμένες χρονικές περιόδους.
Δίνει διαλέξεις και διδάσκει στα σεμινάρια του Αθηναϊκού Κέντρου, στο Μέτς, και, στην Αίγινα, σε σπουδαστές αμερικανικού πανεπιστημίου. Γράφει θέατρο, παίζει σε παραστάσεις, δημοσιεύει, αυξάνει τη βιβλιοθήκη του (6000 τόμους "μετράει" ο John Zervos), διαβάζει πολύ, εκδίδει τα βιβλία του και τα μοιράζει στους φίλους του. Μετά από μια δύσκολη εγχείρηση στο ισχίο, πριν 25 χρόνια, σπάνια αποτολμά εξόδους’ ξυπνά νωρίς, ακούει BBC και την αγαπημένη του μουσική, κυρίως όπερα και Βάγκνερ, διαβάζει και ξαναδιαβάζει Αγκάθα Κρίστι.
Η σχέση του, τόσο με τους Βeats όσο και με τους ποιητές της σχολής της Νέας Υόρκης, διακρίνεται στην ποίησή του που συνδυάζει την μπιτ αισθαντικότητα και τον φορμαλισμό. - (Κ.σ-Μ.)
«Το “Disorderly Houses”, το πρώτο βιβλίο του Άλαν Άνσεν, που το αφιέρωσε στον Όντεν και τον Μπάρροουζ, ήταν και το τελευταίο που τυπώθηκε από εκδοτικό οίκο. Από κει και ύστερα το έργο αυτού του πολυγραφότατου και απρόβλεπτου ποιητή εκδίδεται από τον ίδιο και μοιράζεται σε φίλους της επιλογής του. Ως ένας από τους λίγους ευτυχείς κατόχους, μπορώ να πω ότι τα δώρα του μου φέρνουν ζωηρή αναστάτωση, όπως πάντα» -
James Merrill [φωτ.]
O 'Αλαν Άνσεν είναι ο Ρόλλο Γκρεμπ στο "On the Road" του Κέρουακ, ο AJ στο "Γυμνό Γεύμα" του Μπάρροουζ, ο Νταντ Ντεφόρμ στο "American Express" του Κόρσο αλλά και ένας από τους ήρωες του "Μπαρ Φλωμπέρ", του δικού μας Αλέξη Σταμάτη που μιλώντας στο greekbooks.gr, "αποκαλύπτει": «Ο Άρνολντ Χάνσεν είναι ο γνωστός ποιητής της γενιάς των μπιτ Άλαν Άνσεν, ο άνθρωπος που δακτυλογράφησε το "Naked Lunch" του μπιτ συγγραφέα Ουίλιαμ Μπάροουζ και υπήρξε γραμματέας του μεγάλου ποιητή Ώντεν. Τον Άνσεν τον γνώρισα στο σπίτι του στον Λυκαβηττό, ήταν μία αλησμόνητη μορφή»
Christina bergogliο: Despertar de Brooklyn
O 'Αλαν Άνσεν είναι ο Ρόλλο Γκρεμπ στο "On the Road" του Κέρουακ, ο AJ στο "Γυμνό Γεύμα" του Μπάρροουζ, ο Νταντ Ντεφόρμ στο "American Express" του Κόρσο αλλά και ένας από τους ήρωες του "Μπαρ Φλωμπέρ", του δικού μας Αλέξη Σταμάτη που μιλώντας στο greekbooks.gr, "αποκαλύπτει": «Ο Άρνολντ Χάνσεν είναι ο γνωστός ποιητής της γενιάς των μπιτ Άλαν Άνσεν, ο άνθρωπος που δακτυλογράφησε το "Naked Lunch" του μπιτ συγγραφέα Ουίλιαμ Μπάροουζ και υπήρξε γραμματέας του μεγάλου ποιητή Ώντεν. Τον Άνσεν τον γνώρισα στο σπίτι του στον Λυκαβηττό, ήταν μία αλησμόνητη μορφή»
Christina bergogliο: Despertar de Brooklyn
O Άλαν Άνσεν γεννήθηκε το 1922 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Σπούδασε στην Ακαδημία Woodmere και στο Πανεπιστήμιο του Harvard, όπου έκανε και μεταπτυχιακές σπουδές. Διετέλεσε γραμματέας του W.H.Auden μεταξύ 1948 και 1954' υπήρξε ο εξ απορρήτων του, συνεργάτης και ταυτόχρονα στενός φίλος. - Κατερίνα Σχινά - "ΠΟΙΗΣΗ", τ.6 - 1995
Refugee Blues
by W.H. Auden
Τράβηξα στο λιμάνι και στάθηκα στην προκυμαία,
είδα τα ψάρια να κολυμπούν ελεύθερα κι ωραία:
Mόλις δυο μέτρα μακριά μου, αγάπη μου
Μόλις δυο μέτρα μακριά μου
Davis Welsh: Σπέτσες - Το παλιό λιμάνι
Alan Ansen: Η Ελλάδα του W.H. Auden
Ο W.H. Auden έτρεφε πολύ αμφιλεγόμενα αισθήματα απέναντι στην αρχαία Ελλάδα. Ενώ αναγνώριζε τα πολιτιστικά της επιτεύγματα, όντας άνθρωπος με βαθιά θρησκευτική συνείδηση, δεν μπορούσε να της συγχωρήσει τον θεσμό της δουλείας, το Ομηρικό της ήθος, την πρόκριση του ονείδους αντί της ενοχής - και ως εκ τούτου την αποτυχία της να συνδιαλλαγεί με το ζήτημα της βούλησης - και τη θεολογία της ατάραχης Κινητήριας Δύναμης, τόσο προσφιλή στους ύστερους φιλοσόφους της Δύσης. Διέκρινε στα έργα του Πλάτωνα άλλοτε το σπέρμα της τρέλας, άλλοτε την παραδοξότητα, ωστόσο τον προτιμούσε από τον Αριστοτέλη, στον οποίο αναγνώριζε μεν πνευματική υγεία, αλλά θεωρούσε απλοϊκή τη θεωρία του περί χρυσής τομής και αμοιβαίας φιλίας. Προτιμούσε τον Θουκιδίδη και τα κείμενα του Ιπποκράτη και από τους δυο.
[...]
Το ποίημά του "September 1, 1939" ήταν πολύ δημοφιλές μεταξύ των διαφωνούντων κατά την περίοδο της δικτατορίας, αλλά, λυπάμαι που πρέπει να πω ότι η αρχή της τρίτης στροφής του,
Ο εξόριστος Θουκιδίδης γνώριζε
όλα όσα μπορεί ένας Λόγος να πει
για τη Δημοκρατία
και όσα συνηθίζουν οι δικτάτορες,
τις ξεμωραμένες βλακείες που απευθύνουν
σ' έναν ασυγκίνητο τάφο
είναι, πιθανότατα, μια αναφορά στον περίφημο Επιτάφιο του Περικλή.
[...] Στο "Memorial of the City" η σάρκα μας είναι που παρέχει μια κριτική του ελληνικού, και όχι μόνον, ηρωισμού.
Alan Ansen: Η Ελλάδα του W.H. Auden
Ο W.H. Auden έτρεφε πολύ αμφιλεγόμενα αισθήματα απέναντι στην αρχαία Ελλάδα. Ενώ αναγνώριζε τα πολιτιστικά της επιτεύγματα, όντας άνθρωπος με βαθιά θρησκευτική συνείδηση, δεν μπορούσε να της συγχωρήσει τον θεσμό της δουλείας, το Ομηρικό της ήθος, την πρόκριση του ονείδους αντί της ενοχής - και ως εκ τούτου την αποτυχία της να συνδιαλλαγεί με το ζήτημα της βούλησης - και τη θεολογία της ατάραχης Κινητήριας Δύναμης, τόσο προσφιλή στους ύστερους φιλοσόφους της Δύσης. Διέκρινε στα έργα του Πλάτωνα άλλοτε το σπέρμα της τρέλας, άλλοτε την παραδοξότητα, ωστόσο τον προτιμούσε από τον Αριστοτέλη, στον οποίο αναγνώριζε μεν πνευματική υγεία, αλλά θεωρούσε απλοϊκή τη θεωρία του περί χρυσής τομής και αμοιβαίας φιλίας. Προτιμούσε τον Θουκιδίδη και τα κείμενα του Ιπποκράτη και από τους δυο.
[...]
Το ποίημά του "September 1, 1939" ήταν πολύ δημοφιλές μεταξύ των διαφωνούντων κατά την περίοδο της δικτατορίας, αλλά, λυπάμαι που πρέπει να πω ότι η αρχή της τρίτης στροφής του,
Ο εξόριστος Θουκιδίδης γνώριζε
όλα όσα μπορεί ένας Λόγος να πει
για τη Δημοκρατία
και όσα συνηθίζουν οι δικτάτορες,
τις ξεμωραμένες βλακείες που απευθύνουν
σ' έναν ασυγκίνητο τάφο
είναι, πιθανότατα, μια αναφορά στον περίφημο Επιτάφιο του Περικλή.
[...] Στο "Memorial of the City" η σάρκα μας είναι που παρέχει μια κριτική του ελληνικού, και όχι μόνον, ηρωισμού.
Εγώ ήμουνα που πρότεινα στον Προμηθέα να κλέψει
η αδυναμία μου κόστισε στον Άδωνι τη ζωή.
Άκουσα το τραγούδι του Ορφέα' δεν συγκινήθηκα όσο λένε.
Δεν με ξεγέλασαν οι ντροπαλές ερωτικές ματιές του Νάρκισσου'
θύμωσα όταν η Ψυχή έριξε κεραυνό.
Ήμουν ο έμπιστος του Έκτορα' όσο κράτησε.
Αν μ' είχε ακούσει ο Οιδίπους, ποτέ δεν θα 'φευγε απ' την Κόρινθο'
ψήφο δεν έριξα στη δίκη του Ορέστη.
Αποκοιμήθηκα, καθώς η Διοτίμα μιλούσε για τον έρωτα...
η αδυναμία μου κόστισε στον Άδωνι τη ζωή.
Άκουσα το τραγούδι του Ορφέα' δεν συγκινήθηκα όσο λένε.
Δεν με ξεγέλασαν οι ντροπαλές ερωτικές ματιές του Νάρκισσου'
θύμωσα όταν η Ψυχή έριξε κεραυνό.
Ήμουν ο έμπιστος του Έκτορα' όσο κράτησε.
Αν μ' είχε ακούσει ο Οιδίπους, ποτέ δεν θα 'φευγε απ' την Κόρινθο'
ψήφο δεν έριξα στη δίκη του Ορέστη.
Αποκοιμήθηκα, καθώς η Διοτίμα μιλούσε για τον έρωτα...
Η σάρκα προτιμάει την άνεση από τον θεοσεβή φόβο, ενδίδει στην ομορφιά, ορίζει την αισθητική απόλαυση, αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τον αυτοθαυμασμό και απορρίπτει την εισβολή της συνειδητότητας στον χώρο του σεξ, παραδέχεται τη δειλία και την τεμπελιά της και αρνείται να σκαρφαλώσει την Κλίμακα του Έρωτα.
[...] Από τους Έλληνες ποιητές είχε μια ιδιαίτερη προτίμηση στον Καβάφη' επισκέφθηκε τρεις φορές την Αλεξάνδρεια, επωφελούμενος από την εγκατάσταση εκεί του φίλου και συνεργάτη του Τσέστερ Κάλμαν. - μετ: Kατερίνα Σχινά - ΠΟΙΗΣΗ, τ.6
Στο εξώφυλλο του βιβλίου ο Άλαν Άνσεν είναι ο τέταρτος από αριστερά, ανάμεσα στους Πήτερ Ορλόφσκι, Γουίλλιαμ Μπάροουζ. Άλεν Γκίνσμπεργκ, Πωλ Μπόουλς, Γκρέγκορι Κόρσο και Ίαν Σάμερβιλ (Ταγγέρη 1961)
Ο Άνσεν, έχοντας συγγένεια και με τους Μπιτς και με τη σχολή των Ποιητών της Νέας Υόρκης, συνδυάζει την ευαισθησία με την φορμαλιστική σαφήνεια και η ποίησή του συνδέει την απολλώνεια και τη διονυσιακή πλευρά του ανθρώπου με τον ομοερωτισμό. Την συλλογή των ποιημάτων του "Contact Highs", προλογίζει η ποιήτρια (και καθηγήτρια του Παν/μίου του Rutger) Rachel Hadas, που έζησε επί 4 έτη στην Ελλάδα. Στο βιβλίο της "Merrill, Cavafy, Poems, and Dreams", που εκδόθηκε το 2000, περιλαμβάνονται δοκίμια και κριτικές για Έλληνες ποιητές, πέρα από τον Καβάφη και τον Μέρριλ, που υπήρξε στενός της φίλος.
«Μέλος της παρέας των Ginsberg, Kerouac, Corso, κλπ., ταξίδεψε επανειλημμένα στην Ταγγέρη και συναναστράφηκε στενά τον Paul Bowls. Έζησε στη Βενετία και στην Αθήνα (1958 ως σήμερα)», γράφει η Κατερίνα Σχινά το 1995, στο ίδιο τεύχος της "Ποίησης"
.................
.................
[...] Από τους Έλληνες ποιητές είχε μια ιδιαίτερη προτίμηση στον Καβάφη' επισκέφθηκε τρεις φορές την Αλεξάνδρεια, επωφελούμενος από την εγκατάσταση εκεί του φίλου και συνεργάτη του Τσέστερ Κάλμαν. - μετ: Kατερίνα Σχινά - ΠΟΙΗΣΗ, τ.6
Στο εξώφυλλο του βιβλίου ο Άλαν Άνσεν είναι ο τέταρτος από αριστερά, ανάμεσα στους Πήτερ Ορλόφσκι, Γουίλλιαμ Μπάροουζ. Άλεν Γκίνσμπεργκ, Πωλ Μπόουλς, Γκρέγκορι Κόρσο και Ίαν Σάμερβιλ (Ταγγέρη 1961)
Ο Άνσεν, έχοντας συγγένεια και με τους Μπιτς και με τη σχολή των Ποιητών της Νέας Υόρκης, συνδυάζει την ευαισθησία με την φορμαλιστική σαφήνεια και η ποίησή του συνδέει την απολλώνεια και τη διονυσιακή πλευρά του ανθρώπου με τον ομοερωτισμό. Την συλλογή των ποιημάτων του "Contact Highs", προλογίζει η ποιήτρια (και καθηγήτρια του Παν/μίου του Rutger) Rachel Hadas, που έζησε επί 4 έτη στην Ελλάδα. Στο βιβλίο της "Merrill, Cavafy, Poems, and Dreams", που εκδόθηκε το 2000, περιλαμβάνονται δοκίμια και κριτικές για Έλληνες ποιητές, πέρα από τον Καβάφη και τον Μέρριλ, που υπήρξε στενός της φίλος.
Σπέτσες
«Μέλος της παρέας των Ginsberg, Kerouac, Corso, κλπ., ταξίδεψε επανειλημμένα στην Ταγγέρη και συναναστράφηκε στενά τον Paul Bowls. Έζησε στη Βενετία και στην Αθήνα (1958 ως σήμερα)», γράφει η Κατερίνα Σχινά το 1995, στο ίδιο τεύχος της "Ποίησης"
Τζέιμς Γκράουερχολτς [βλ.17]: «Σκόπευα να πάω στις Σπέτσες, το νησί που επισκέφθηκε ο Μπάροουζ [βλ.16] τη δεύτερη φορά που ήρθε στην Ελλάδα, το '73, για να δει τον φίλο του Άλαν Άνσεν (η πρώτη φορά ήταν τον Αύγουστο του 1937, όταν ήρθε στην Ελλάδα για να παντρευτεί τη γερμανοεβραία φίλη του Ιλσα Κλάπερ, που ήθελε απεγνωσμένα να φύγει από τη χώρα της). Μαζί με τον τότε εραστή του, τον Τζον Γκρέιντι, πήγαν στις Σπέτσες. Την επόμενη φορά που θα έρθω στην Ελλάδα σχεδιάζω να πάω και εγώ».
Λουίζα Αρκουμανέα: Συζητώντας για ένα μύθο
- Το ΒΗΜΑ, 25/06/2000
Ενημέρωση 1: 13 Νοεμβρίου 2006: O Άλαν Άνσεν πέθανε χθες στην Αθήνα, ύστερα από βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο που είχε υποστεί μέρες πριν.
Ενημέρωση 1: 13 Νοεμβρίου 2006: O Άλαν Άνσεν πέθανε χθες στην Αθήνα, ύστερα από βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο που είχε υποστεί μέρες πριν.
Ενημέρωση 2: 17 Φεβρουαρίου 2007: Το Αθηναϊκό Κέντρο θα τιμήσει τη μνήμη του Άλαν Άνσεν με μια ανοιχτή στο κοινό ποιητική βραδιά, την Πέμπτη 22 Φεβρουαρίου (Αρχιμήδους 48, Μετς, ώρα 19.45).
Ενημέρωση 3: 23 Φεβρουαρίου 2007: Φωτογραφίες από βιβλία δικά του (που ο ίδιος εξέδιδε και μοίραζε στους φίλους του), βιβλία της βιβλιοθήκης του, και προσωπικά αντικείμενα του Άλαν Άνσεν, που εκτέθηκαν χθες στην τιμητική βραδιά του Αθηναϊκού Κέντρου:
.................
.................
Πηγή Πληροφοριών: Από την νεκρολογία για τον Άλαν Άνσεν που έγραψε ο διευθυντής
του Athens Center, Γιάννης Ζερβός και δημοσιεύθηκε στις 17/11/2006 στην εφημερίδα
Αthens News, και από το βιβλίο "Kindled terraces" - ed. by Don Schofield -
Truman State University Press, 2004
Φωτογραφίες, πίνακες: greekpropertyuk.com, www.stanford.edu,nytimes.com,
Truman State University Press, 2004
Φωτογραφίες, πίνακες: greekpropertyuk.com, www.stanford.edu,nytimes.com,
navedelarte.com & η πρώτη από το βιβλίο Kindled terraces
Ετικέτες Beat Poets in Greece