____________ ____________ ταξιδεύοντας: 100 ~ Λουίτζι Μερκαντίνι: Αντίο ωραία Ζάκυνθος

ταξιδεύοντας

Δευτέρα 5 Ιουλίου 2010

100 ~ Λουίτζι Μερκαντίνι: Αντίο ωραία Ζάκυνθος



Luigi Mercantini (1821–1872)
"ο ουρανός μού 'κανε δώρο
μια λεύτερη καρδιά"



Ο ιταλός ποιητής Λουίτζι Μερκαντίνι, μετά την συμμετοχή του στην υπεράσπιση της Ανκόνας από την επίθεση των Αυστριακών που κατέλαβαν την πόλη με βομβαρδισμό, φθάνει εξόριστος στην Κέρκυρα τον Ιούλιο του 1849, και μετά από οκτώ μήνες αναχωρεί για την Ζάκυνθο όπου παραμένει μέχρι τον Ιούλιο του 1852, οπότε και επιστρέφει, μέσω Μάλτας, οριστικώς στην Ιταλία.

Image and video hosting by TinyPic
Ζάκυνθος, η παραλία με το Ναυάγιο

Αντίο ωραία Ζάκυνθος,
αντίο γοητευτικό νησί των αμπελιών
και της ελιάς, των πορτοκαλιών
και των λουλουδιών.
..........
Οδυνηρή για μένα η σκέψη πως
τις όμορφες πλαγιές σου ίσως δεν ξαναδώ.
Λιμάνι φιλικό υπήρξες για τον φτωχό εξόριστο
και με τη γλυκεία σου υποδοχή, του παρηγόρησες
τον πόνο τριών ετών.
Σ' ευχαριστώ!
..........
Αιώνια ας είν' σε σένα της φύσης η γιορτή,
και ας στολίζει πάντα το πέτο και την κόμη
των κοριτσιών σου, το λευκό και το γαλάζιο.
Ας είν' ακόμη, στους λόφους και τ' ακρογιάλια σου
το θριαμβευτικό ελληνικό λάβαρο, Λευτεριά
να φανερώνει.
Αντίο Ζάκυνθος, αντίο ευγενές λίκνο
του αοιδού των χαρίτων και των τάφων.

μτφ: Διονύσης Κλαυδιανός

Image and video hosting by TinyPic
Ζάκυνθος


__ __ __ __

Ο Λουίτζι Μερκαντίνι, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στους εκπροσώπους της ιταλικής λυρικής ποίησης, με έργο πατριωτικής έμπνευσης, γεννήθηκε στο γραφικό Ριπατρανσόνε, έναν μικρό δήμο με πλούσια ιστορική και καλλιτεχνική κληρονομιά, που κατοικείται από τους προϊστορικούς ακόμα χρόνους και που βρίσκεται 70 χλμ νοτιοανατολικά της Ανκόνας, ενώ απέχει 12 χλμ. από την ακτή της Αδριατικής.

Image and video hosting by TinyPic
Ριπατρανσόνε

__ __ __ __

Από τον Περίπλου, έτος 17 - τ.50/2001
Γράφει ο Διονύσης Κλαυδιανός:

Λένε πολλοί πως οι τέχνες, τα γράμματα, η ποίηση, η μουσική, ο πολιτισμός καταργούν τα σύνορα και φέρνουν πιο κοντά τους ανθρώπους. Αναμφίβολα έχουν δίκιο!

Μια απόδειξη, από τις πολλές που μπορούν να παρατεθούν, είναι και αυτή του Ιταλού ποιητή «άγνωστου» στο ευρύ κοινό της Επτανήσου του σήμερα Λουίτζι Μερκαντίνι που έζησε ως πρόσφυγας 8 μήνες στην Κέρκυρα και τρία χρόνια σχεδόν στη Ζάκυνθο, έως το 1852.

Ο Μερκαντίνι γεννήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου του 1821 στο Δήμο Ριπατραντσόνε της επαρχίας Άσκολι Πιτσένο (πέθανε το 1861) και έγινε κληρικός. Στη συνέχεια όμως το ανήσυχο πνεύμα του και η φιλομάθειά του τον ανάγκασαν να αποβάλει τα ράσα και να γίνει δάσκαλος, διδάσκοντας ως τις αρχές του 1849. Την εποχή εκείνη η Ιταλία συγκλονίζεται από πολιτικά κινήματα, επαναστάσεις και στενάζει κάτω από την αυστριακή κατοχή. Ο Μερκαντίνι και πολλοί άλλοι πνευματικοί άνθρωποι της εποχής ευαισθητοποιούνται και συμμετέχουν ενεργά στα πολιτικά κινήματα με αποτέλεσμα να εξαναγκασθούν να φύγουν από την Ιταλία. Αξίζει εδώ να αναφερθεί ότι την εποχή εκείνη οι Έλληνες φοιτούσαν σχεδόν αποκλειστικά στην Ιταλία κυρίως δε στα πανεπιστήμια της Πάδοβας, της Πίζας και της Παβίας (όπου σπούδασε και ο Σολωμός). Μόλις το 1848 εξερράγη η επανάσταση, πολλοί Έλληνες φοιτητές άφησαν τις σπουδές και πήραν τα όπλα κατά των Αυστριακών, πολεμώντας σε Αγκώνα, Μπολόνια και Φάνο. Διακρίθηκαν οι Νικ. Φωκάς, Παπούλης, Κουρκουμέλης και Διον. Λεονταράκης, ο οποίος μάλιστα για τη γενναιότητά του διορίστηκε από τους Ιταλούς επαναστάτες κυβερνήτης του Φάνο!

Η επανάσταση αυτή βέβαια απέτυχε και οι φοιτητές κατέφυγαν στα Ιόνια Νησιά όπου οργάνωσαν την περίθαλψη Ιταλών φυγάδων. Περισσότεροι από διακόσιοι αξιωματικοί, καθηγητές, ποιητές και συγγραφείς κατέφυγαν από τα τέλη του 1848 μέχρι τις αρχές του 1849 στην Κέρκυρα. Ανάμεσα τους συγκαταλέγονται ο πρόεδρος της Βενετικής Δημοκρατίας Λουδοβίκος Μανίν, ο διάσημος συγγραφέας Θωμαζαίος, οι ποιητές Ρεγκάλδι και Μερκαντίνι, ο στρατηγός Γουλιέλμος Πέπε, ο συνταγματάρχης Ζαμπεκάρη και άλλοι. Ο ελληνικός λαός υποστήριζε και βοηθούσε όπως μπορούσε τους φυγάδες, έτσι οι εξόριστοι Ιταλοί σε επικοινωνίες με την πατρίδα τους εκθειάζουν την «αδελφική αγάπη των Ελλήνων». Χαρακτηριστικά η εφημερίδα «Ομόνοια» του Τορίνο του Λορέντζο Βαλέριο (ο οποίος απεκαλείτο Δαντών του Πεδεμοντίου) στις 31 Δεκεμβρίου του 1849 έγραφε τα εξής: «Η Ελλάς καίτοι μαστιζομένη από παλαιάς βαρείας πληγάς, άνοιξε διάπλατες τας πύλας των πόλεών της εις τους εξόριστους αυτούς και τους εκάλεσε εις το τραπέζι με αγάπη αδελφής. Με δάκρυα ευγνωμοσύνης υποδεχόμεθα αυτό το δώρον το οποίον οι απόγονοί μας θα ενθυμούνται με αίσθημα θαυμασμού».

[....] Μέσα σ' αυτό το κλίμα της εποχής ο Μερκαντίνι φτάνει στις 2 Ιουλίου 1849 στην Κέρκυρα. Μένει εκεί και περνάει ένα δύσκολο χειμώνα γράφοντας 10 πατριωτικά άσματα Canti αφιερωμένα στη νεολαία του Ιονίου. Στην Κέρκυρα ο Μερκαντίνι διδάσκει για λίγους μήνες ιταλικά, τα χρήματα που παίρνει είναι λιγοστά κι έτσι, ύστερα από προτροπή του ιστορικού Ερμάννου Λούντζη (1806-1868), έρχεται στη Ζάκυνθο στις 6 Μαΐου 1850. Νοικιάζει ένα φτωχικό σπίτι και αρχίζει, τι άλλο(;), να γράφει ποιήματα. Για να ζήσει διδάσκει ιταλικά στην οικογένεια Λούντζη.

Ο Μερκαντίνι γνωρίζει τους ανθρώπους της Ζακύνθου και τις ομορφιές της και τα ποιήματά του αναφέρονται μέχρι το 1852 σ' αυτούς. Γράφει για το Σπύρο Αλόστρο (1851), για το θάνατο της Κιάρας Μελισσηνού (1850), για το θάνατο του Ρομπέρτου Σάρτζιντ (12 Μαρτίου 1852) και επαινεί την ομορφιά της Ζακύνθου (1852) και του Πελούζου (Ιούλιος 1851). Επανεκδίδει το 1850 στο τυπογραφείο του Κωνσταντίνου Ροσσόλυμου τα πατριωτικά του ποιήματα Canti.

[....] Την εποχή εκείνη στην Ιταλία δεν υπήρχαν μεγάλοι πατριωτικοί ποιητές και έτσι ο Μερκαντίνι ήταν κύριος του πεδίου, αφού οι Manzoni, Berchet και Rossetti δεν έγραφαν πια. Στο ποιητικό του έργο υπάρχει έμπνευση αλλ' όχι και η τέχνη εκείνη η οποία κάνει ένα ποίημα μεγάλο.

Πάντως το ποίημά του ο «Ύμνος στο Γαριβάλδη» είναι παντού γνωστό στην Ιταλία. Ο «άσημος» ποιητής, όταν η Ιταλία απέκτησε την ελευθερία της, έγινε καθηγητής Πανεπιστημίου. Μεταξύ των μαθητών του συγκαταλέγεται και ο διάσημος γεωλόγος Art. Issel (ο οποίος τον αναφέρει στο βιβλίο του L' isola d' oro, 1896).

Ο τόπος καταγωγής του Μερκαντίνι, ο Δήμος Ριπατραντσόνε της Επαρχίας Άσκολι Πιτσένο, δεν ξέχασε τον ποιητή του αλλά ούτε και τη Ζάκυνθο που τον προστάτεψε! Έτσι πέρυσι, σε μια σεμνή τελετή στις 25 και 26 Μαίου και χωρίς δυστυχώς την παρουσία του Δήμου Ζακυνθίων (είχε προσκληθεί αλλά πού καιρός για τέτοια!) ένας κεντρικός δρόμος ονομάστηκε Via Zante!

Το διήμερο 25 - 26 Απριλίου φέτος είχα την τύχη και την τιμή να παρακολουθήσω προσκαλεσμένος τις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Δήμο του Σάπρι (Σαλέρνο) στον πανέμορφο Golfo di Policastro [φωτ.] (στην πάλαι ποτέ Μεγάλη Ελλάδα) για τον ποιητή L. Mercantini και την παρουσίαση του βιβλίου του I Canti.

Οι εκδηλώσεις έγιναν στο Sapri για να τιμηθεί ο ποιητής για το ποίημά του «Η θερίστρια του Σάπρι» που αναφέρεται στο θάνατο 300 νέων ανθρώπων το 1857. Ήταν μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση την οποία παρακολούθησε αρκετός κόσμος των γραμμάτων καθώς και 50 άτομα από το Ριπατραντσόνε με επικεφαλής το Δήμαρχο Ubaldo Maroni και «πέρασε» στις μεγάλες ιταλικές εφημερίδες και στα ηλεκτρονικά Μ.Μ.Ε.

Όλοι οι ομιλητές έκαναν ιδιαίτερη αναφορά στο έργο του Μερκαντίνι στη Ζάκυνθο και «στους φιλόξενους και καλλιεργημένους κατοίκους της». Μάλιστα «ως ένα ελάχιστο ευχαριστώ προς τους φίλους της Ζακύνθου και τους Έλληνες», ο πανεπιστημιακός Emidio Diletti απάγγειλε το ποίημα του Μερκαντίνι για την Ελληνική Σημαία και καταχειροκροτήθηκε. Έτσι, ανταποδίδοντας το χαιρετισμό και τα καλά τους λόγια για τη Ζάκυνθο, διάβασα στροφές από το ποίημα του Μερκαντίνι «La Spicolatrice di Sapri» (Η θερίστρια του Σάπρι-ομώνυμος πολιτιστικός σύλλογος του Σάπρι) στα ελληνικά και μάλλον συγκινήθηκαν, αν κρίνουμε από τα δημοσιεύματα των εφημερίδων τους και την τηλεοπτική κάλυψη που έλαβε το θέμα!

Φαίνεται λοιπόν πως ο πολιτισμός έχει τη δύναμη να καταργεί τα σύνορα! Ο «άγνωστος» ποιητής έφερε κοντά δύο Δήμους της Ιταλίας Ριπατραντσόνε-Σάπρι και τη Ζάκυνθο την οποία αγάπησε και τραγούδησε, ίσως τη Ζάκυνθο του χθες πριν τις πολύβουες συναλλαγματικές κερδοφόρες αφίξεις τσάρτερ, πριν τον τουρισμό!
... ...

__ __ __ __

Βιογραφικό από το Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό του Ελευθερουδάκη, έκδοσης 1928 (τ. 3ος):

Μερκαντίνι (Λουδοβίκος Mercantini). Ιταλός ποιητής (1821-1872). Εγένετο γνωστός ως συντάκτης του Γαριβαλδινού ύμνου. Κατά το 1849 κατέφυγεν, ως πολιτικός εξόριστος, εις Κέρκυραν και κατόπιν εις Ζάκυνθον, όπου εδημοσίευσεν ενθουσιώδη ύμνον εις την ελληνικήν σημαίαν, ως και δέκα πατριωτικά ποιήματα υπό τον τίτλον "Άσματα". Τω 1852 επιστρέψας εις Ιταλίαν εγένετο καθηγητής της ιστορίας και φιλολογίας εις το Πανεπιστήμιον της Βολωνίας και είτα της ιταλικής φιλολογίας εις το του Παλέρμου. - Μ.Σ.


- To ποίημα είναι από τον Περίπλου, έτος 17 - τ.50/2001
- Φωτογραφίες: ilquotidiano.it, ert.gr, dpgr.gr,
museipiceni.it, golfodipolicastro.it

Ετικέτες ,

8 Comments:

Blogger xomeritis :

Φωκάδες, Κουρκουμέληδες κοντοχωριανοί μου.

Μικρός θυμάμα τη νόνα μου να κραυγάζει χαρούμενη "Viva Garibaldi!".

Τρίτη, Ιουλίου 06, 2010 6:06:00 μ.μ.  
Blogger Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. :

χμμμ... μπορεί να έμεινε έξι μήνες χωρίς ανάρτηση το μπλογκ, αλλά με την πρώτη του 2010, πιάσαμε τη μία ρίζα...
:-)

Δεν είναι, όμως, απογοητευτικό που μόνον λίγες νόνες μάς θυμίζουν ότι κάποτε επαναστατούσαν οι άνθρωποι;

Παρασκευή, Ιουλίου 09, 2010 2:37:00 μ.μ.  
Blogger Μάγισσα Κίρκη :

Καλησπέρα!
Σου γράφω με αφορμή αυτό εδώ

"---- σήμερα είναι ο Τσε της δημοσιογραφίας, ο Εθνικός μας star, ο Mr. Μπούτια και το σούπερ μαντολίνι! ----

Δεν είναι τίποτα από αυτά. Σήμερα είναι ο θαμμένος στο χώμα, επειδή δολοφονήθηκε. Αυτά τα επινόησε κάποια μπλόγκερ και τα έγραψε σε ένα ποστ, αντιπροσωπευτικό της τηλεοπτικής σκουπιδοκουλτούρας από την οποία φαίνεται ότι έχει ποτισθεί αρκούντως και την οποία φροντίζει να διαδίδει.

Είναι κι ένα τραγούδι του Χατζιδάκι με το όνομα του δολοφονημένου - το ερμηνεύει ο Σακκάς. Λέει για έναν Σωκράτη άπλυτο σαν λυχνοστάτη. Μπορεί να ...εμπνευσθεί και να γράψει ένα ακόμα άθλιο ποστ σαν αυτό. "

μιας και δεν το έκανες στο μπλογκ μου για να μπορέσω να απαντήσω.
Σέβομαι την άποψή σου παρόλο που αποτελεί προσωπική επίθεση προς το πρόσωπό μου αφού χωρίς να με γνωρίζεις, γνωρίζεις ότι έχω ποτισθεί από σκουπιδοκουλτούρα την οποία φροντίζω εγώ (από ένα μπλογκ ερασιτεχνικό) να διαδίδω.

Μόνο που είναι πασιφανές ότι αρκέστηκες στην πρώτη γραμμή και δεν προχώρησες παρακάτω. Ειδάλλως θα καταλάβαινες ότι η φράση "σήμερα είναι ο Τσε μπλα μπλα..." δεν είναι η άποψη η δική μου αλλά το πώς τον παρουσιάζουν τα ΜΜΕ.
Έτσι για να μην λέμε ότι θέλουμε......

Τετάρτη, Ιουλίου 21, 2010 8:45:00 μ.μ.  
Blogger Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. :

Κίρκη,
συμμετέχω στο buzz και, όπως όλοι, γράφω εκεί τις απόψεις μου επί των άρθρων που καταχωρούν τα μέλη του. Αντιλαμβάνεσαι, υποθέτω, ότι είναι και δύσκολο και χρονοβόρο να παρακολουθώ όλα τα μπλογκς που μπαζζάρουν, αφού εκεί είναι όλα συγκεντρωμένα, και το κάθε μέλος βρίσκει αμέσως στο προφίλ του όλα όσα έχει ψηφίσει και σχολιάσει.

Επί της ουσίας του σχολίου μου τώρα.
Πολλές φορές κατά το παρελθόν είχα αναφερθεί στον κιτρινισμό και την αναξιοπιστία του τρωκτικού, αλλά βρίσκω απαράδεκτη όλη αυτή την δήθεν στοχαστική αρθρογραφία που ακολούθησε την δολοφονία του Σωκράτη Γκιόλια. Ο τρόπος που ο δολοφονημένος ασκούσε το επάγγελμά του δεν σας δίνει δικαίωμα να "δίνετε άλλοθι" στους δολοφόνους του, πολύ περισσότερο που ο ίδιος δεν είχε ποτέ δηλώσει υπεύθυνος για την "πατρότητα" αυτού του μπλογκ.

Γιατί αυτό κάνετε όσοι γράψατε άρθρα ή ποστς αυτού του περιεχομένου: προσφέρετε ιδεολογική κάλυψη στην τρομοκρατία – άθελά σας, δεν αμφιβάλλω γι αυτό.

Τέλος, για ό,τι αφορά στην "τηλεοπτική σκουπιδοκουλτούρα" που επικαλέσθηκα: ο "σταρ" και ο "μίστερ" που προβάλλεις είναι από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα της σκουπιδοτηλεόρασης. Και δεν γίνεται να γράφεις ένα καταδικαστικό των διαδικτυακών σκουπιδιών κείμενο χρησιμοποιώντας τα ίδια trash υλικά.

καμμία προσωπική επίθεση,
καλό σου απόγευμα

Πέμπτη, Ιουλίου 22, 2010 3:05:00 μ.μ.  
Blogger xomeritis :

Κατερίνα πιάσε κόκκινο

Πέμπτη, Ιουλίου 22, 2010 5:58:00 μ.μ.  
Blogger Μάγισσα Κίρκη :

Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

Παρασκευή, Ιουλίου 23, 2010 9:26:00 π.μ.  
Blogger Μάγισσα Κίρκη :

Καλημέρα.

Διαφωνώ κάθετα σχετικά με το άλλοθι ιδίως όταν σε πολλά κείμενα επισημαίνεται διαρκώς η φράση ότι σε κανέναν δεν αξίζει να πεθάνει. Μάλλον όμως εξυπηρετεί τον αντίλογο, τη φράση αυτή να μην τη "βλέπει" κανείς....

Όσον αφορά τις λέξεις σταρ και μίστερ που υποτίθεται πως είναι αναπόσπαστο κομμάτι της σκουπιδοτηλεόρασης α) είναι εδώ και κάτι αιώνες Αγγλικές λέξεις και όχι αποκλειστικά τηλεοπτικό προνόμιο εκτός αν τον συνειρμό τον κάνει κάποιος που βλέπει πολλή τηλεόραση β)κι αν υποθέσουμε οτι αποτελούν μόνο τηλεοπτικό προνόμιο, με ποιό τρόπο αλήθεια θα μπορούσα να κατακρίνω την σκουπιδοτηλεόραση χωρίς να αναφερθώ στα λάθη της, είτε αυτά είναι φράσεις είτε λέξεις είτε πράξεις;

Δεν ξέρω ποιό ακριβώς είναι το λάθος που κάναμε όσοι γράψαμε για το θέμα. Προσωπικά είχα και την επιλογή να ανεβάσω στο μπλογκ μου ένα άσχετο θέμα για να δείξω ότι ξεχωρίζω από τη μάζα ανεξάρτητα από το αν εγώ μετά πήγαινα από σελίδα σε σελίδα να τοποθετηθώ ως ανώνυμος. Αλλά το να μην προβάλλεις άποψη είναι κι αυτό μια άποψη που δεν ταιριάζει με τον χαρακτήρα μου.

Τώρα όσον αφορά την προσωπική επίθεση, νομίζω πως διαφαίνεται από τη φράση "Αυτά τα επινόησε κάποια μπλόγκερ και τα έγραψε σε ένα ποστ, αντιπροσωπευτικό της τηλεοπτικής σκουπιδοκουλτούρας από την οποία φαίνεται ότι έχει ποτισθεί αρκούντως και την οποία φροντίζει να διαδίδει" εκτός αν το γεγονός ότι επινοώ χαρακτηρισμούς ή ότι δήθεν έχω ποτισθεί από σκουπιδοκουλτούρα είναι χάδι!

Καλημέρες :)

Παρασκευή, Ιουλίου 23, 2010 9:30:00 π.μ.  
Blogger Κατερίνα Στρατηγοπούλου-Μ. :

Thomas, πιάσε κι εσύ.
(για τον Γιάλομ)


Κίρκη,
"ιδίως όταν σε πολλά κείμενα επισημαίνεται διαρκώς η φράση ότι σε κανέναν δεν αξίζει να πεθάνει"; Μα όλοι πεθαίνουμε, αξίζει δεν αξίζει. Όσοι το επεσήμαναν στα κείμενά τους το έκαναν για να κολλήσουν και ένα "αλλά": "Σε κανέναν δεν αξίζει να πεθάνει αλλά ο Σωκράτης Γκιόλαs είχε και το τρωκτικό, μην το ξεχνάτε". Aυτό ήταν το κυρίαρχο μοτίβο της κριτικής που ακολούθησαν πολλοί και αυτό κρίνω. Δεν έκαναν κριτική στους δολοφόνους του, αλλά στον δολοφονημένο επειδή πιθανόν συμμετείχε σε ένα μπλογκ με την γραμμή του οποίου πολλοί, και σωστά, δεν συμφωνούσαμε. Υπό αυτή λοιπόν την έννοια, όσοι το έκαναν προσέφεραν ""ιδεολογικό"" άλλοθι στους δολοφόνους του.

υ.γ.
Δεν αναφέρθηκα στις αγγλικές λέξεις "σταρ" και "μίστερ", αλλά στον συγκεκριμένο σταρ και στον συγκεκριμένο μίστερ που έβαλες στο κείμενό σου. Αυτοί οι δυο από τηλεοπτικές σκουπιδοεκπομπές προβλήθηκαν, προΐόντα τηλεοπτικής σκουπιδοκουλτούρας είναι.

Παρασκευή, Αυγούστου 20, 2010 11:16:00 π.μ.  

Δημοσίευση σχολίου

<< Home