86 ~ Με τον Ντομινίκ Φερναντέζ στα "ανόθευτα Κύθηρα"
Dominique Fernandez (1929)
Έχω πολλές πατρίδες
Από το 1952 αρχίζει η επαφή του με την Ελλάδα: 23 ετών, με σπουδές ελληνικών και λατινικών και με κατακτημένη τη χαρά να διαβάζει όλο τον Ομηρο από το πρωτότυπο, πρωτοφθάνει στην Ελλάδα με πλοίο από την Ιταλία (που δεν την είχε ανακαλύψει ακόμη). Γυρίζει στην ενδοχώρα, ανεβαίνει με τα πόδια σε χωριά στις 4 το χάραμα, ανακαλύπτει τη Μύκονο την ίδια εποχή σχεδόν που την ανακαλύπτουν και οι Αθηναίοι, επιστρέφει στη Γαλλία οδικώς περνώντας από τα Μετέωρα και διασχίζοντας τη Θεσσαλονίκη. Κατά τις επόμενες επισκέψεις του διαπιστώνει την παράδοση της Ελλάδας στα χέρια των τουριστικών πρακτόρων, εξοργίζεται και θλίβεται με τη Ρόδο, απολαμβάνει τα ανόθευτα ακόμη Κύθηρα, και θυμάται τι του επεφύλαξε εκείνου ο Πόλεμος στον Κόλπο. Βρισκόταν πάλι στην Αθήνα προσκεκλημένος του Γαλλικού Ινστιτούτου και ενώ όλοι, φοβισμένοι, ήσαν καθηλωμένοι μπροστά στις τηλεοράσεις, ο Ντομινίκ Φερναντέζ ήταν ο μόνος επισκέπτης της Ακρόπολης. Ολομόναχος πάνω στον Βράχο, δοκίμαζε μια απρόβλεπτη χαρά που κανείς δεν μπορούσε να του τη χαλάσει.
Η Ελλάδα τον πρωτογνώρισε το 1982, όταν, λίγα μόλις χρόνια μετά τη δολοφονία του Πιερ Πάολο Παζολίνι, έγραψε την πολυσέλιδη μυθιστορηματική βιογραφία του «Εγώ, ο Πιερ Πάολο, στο χέρι του αγγέλου». Έκτοτε η σχέση των ελλήνων αναγνωστών με τον Ντομινίκ Φερναντέζ και συχνή ήταν και θερμή, αρκετά βιβλία του έχουν μεταφραστεί και κυκλοφορήσει στα ελληνικά και οι αίθουσες του γαλλικού Ινστιτούτου που τακτικά τον φιλοξενούν πάντοτε είναι γεμάτες.
Κατά την επίσημη ταυτότητά του ο Ντομινίκ Φερναντέζ είναι Γάλλος. Εκείνος όμως από τότε που πρωτοταξίδεψε στην Ιταλία και έμαθε ιταλικά συνδέθηκε με κεραυνοβόλο πάθος με την Ιταλία που έγινε η πατρίδα της προτίμησής του. Τη Γαλλία την απαρνιέται.
«Ζω και δουλεύω στη Γαλλία αλλά δεν είμαι καθόλου Γάλλος» λέει. «Θα έλεγα ότι έχω τρεις πατρίδες που εγώ έχω επιλέξει. Την Ιταλία που την λατρεύω για την ομορφιά της. Τη Ρωσία, για τον μυστικισμό, την τρέλα της. Το Μεξικό, γιατί από εκεί καταγόταν ο πατέρας μου και γιατί μαζί με τη Βραζιλία έχουν τόσο έντονο το στοιχείο του μπαρόκ. Η Γαλλία παραείναι οργανωμένη, τακτοποιημένη, μπουρζουά, καθησυχασμένη, εσωστρεφής, συγκρατημένη. Ζω στη Γαλλία αλλά για να είμαι ευτυχισμένος ταξιδεύω όσο μπορώ περισσότερο». -
«Ζω και δουλεύω στη Γαλλία αλλά δεν είμαι καθόλου Γάλλος» λέει. «Θα έλεγα ότι έχω τρεις πατρίδες που εγώ έχω επιλέξει. Την Ιταλία που την λατρεύω για την ομορφιά της. Τη Ρωσία, για τον μυστικισμό, την τρέλα της. Το Μεξικό, γιατί από εκεί καταγόταν ο πατέρας μου και γιατί μαζί με τη Βραζιλία έχουν τόσο έντονο το στοιχείο του μπαρόκ. Η Γαλλία παραείναι οργανωμένη, τακτοποιημένη, μπουρζουά, καθησυχασμένη, εσωστρεφής, συγκρατημένη. Ζω στη Γαλλία αλλά για να είμαι ευτυχισμένος ταξιδεύω όσο μπορώ περισσότερο». -
Αναστασία Λαμπρία, Το Βήμα 14/12/1997
= = =
Ο Dominique Fernandez σπούδασε στην Εκόλ Νορμάλ Σουπεριέρ και απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα με μια διατριβή για τον ομοφυλόφιλο Ιταλό συγγραφέα Τσέζαρε Παβέζε. Αργότερα, το 1958, αναγκάζεται να παραιτηθεί από την θέση του καθηγητή στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Νάπολης, εξ αιτίας ενός σκανδάλου που προκλήθηκε από μία διάλεξή του για τον ερωτισμό και τον κομμουνισμό στο έργο του Γάλλου συγγραφέα Ροζέ Βαγιάν.
Το 1971 διαλύει τον γάμο του, μετά από δέκα χρόνια και έχοντας αποκτήσει δύο παιδιά, και παραδέχεται δημοσίως την ομοφυλοφιλία του, πράγμα που αργότερα επηρέασε τις κριτικές για το έργο του. Ο Φερναντέζ, στα βιβλία και τις συνεντεύξεις του, υπογραμμίζει τις συμβολικές προεκτάσεις της ομοφυλοφιλίας στις οποίες αποδίδει μεγαλύτερη σπουδαιότητα από τις σεξουαλικές. Ομοφυλόφιλος δεν είναι μόνον αυτός που κοιμάται με άνδρες αντί για γυναίκες, λέει. Είναι επίσης (τουλάχιστον εκείνος ο ομοφυλόφιλος που συμβάλλει στην ομοσεξουαλική κουλτούρα) αυτός που αισθάνεται και σκέπτεται διαφορετικά από τη μάζα των ομοφύλων του, που δεν συγχρωτίζεται με το πλήθος, που δεν αναγνωρίζει τις τρέχουσες αξίες, που δραπετεύει από τα όρια του χρόνου και του τόπου του, που δεν ικανοποιείται από την υποταγή του στο σύστημα και που ακατάπαυστα επιδιώκει έναν διαφορετικό κόσμο, που είναι σε πολλούς άγνωστος.
Ο Dominique Fernandez σπούδασε στην Εκόλ Νορμάλ Σουπεριέρ και απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα με μια διατριβή για τον ομοφυλόφιλο Ιταλό συγγραφέα Τσέζαρε Παβέζε. Αργότερα, το 1958, αναγκάζεται να παραιτηθεί από την θέση του καθηγητή στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Νάπολης, εξ αιτίας ενός σκανδάλου που προκλήθηκε από μία διάλεξή του για τον ερωτισμό και τον κομμουνισμό στο έργο του Γάλλου συγγραφέα Ροζέ Βαγιάν.
Το 1971 διαλύει τον γάμο του, μετά από δέκα χρόνια και έχοντας αποκτήσει δύο παιδιά, και παραδέχεται δημοσίως την ομοφυλοφιλία του, πράγμα που αργότερα επηρέασε τις κριτικές για το έργο του. Ο Φερναντέζ, στα βιβλία και τις συνεντεύξεις του, υπογραμμίζει τις συμβολικές προεκτάσεις της ομοφυλοφιλίας στις οποίες αποδίδει μεγαλύτερη σπουδαιότητα από τις σεξουαλικές. Ομοφυλόφιλος δεν είναι μόνον αυτός που κοιμάται με άνδρες αντί για γυναίκες, λέει. Είναι επίσης (τουλάχιστον εκείνος ο ομοφυλόφιλος που συμβάλλει στην ομοσεξουαλική κουλτούρα) αυτός που αισθάνεται και σκέπτεται διαφορετικά από τη μάζα των ομοφύλων του, που δεν συγχρωτίζεται με το πλήθος, που δεν αναγνωρίζει τις τρέχουσες αξίες, που δραπετεύει από τα όρια του χρόνου και του τόπου του, που δεν ικανοποιείται από την υποταγή του στο σύστημα και που ακατάπαυστα επιδιώκει έναν διαφορετικό κόσμο, που είναι σε πολλούς άγνωστος.
= = =
...έχω πολλές πατρίδες τη Γαλλία, το Μεξικό, την Ιταλία, τη Ρωσία, τη Βραζιλία, πνευματικά και την Ελλάδα, επειδή έχω μελετήσει αρχαία ελληνικά. Όλες τις χώρες, που έχω αγαπήσει την κουλτούρα και την τέχνη τους, σχεδόν όλες δηλαδή. Η πατρίδα μας δεν είναι μόνο το μικρό κομμάτι γης στο οποίο έτυχε να γεννηθούμε.
«H πραγματική ευτυχία για μένα είναι να συγκινήσω έναν άνθρωπο με τα βιβλία μου»
Εξώφυλλα βιβλίων: protoporia.gr, amazon.com, artagnan.de,
echange-roumanie.com, art-service.de
Φωτογραφίες: Καθημερινή, parismatch.com, lagorgone.com,
bibliomonde.com,
Συμπληρωματικές πληροφορίες: fortunecity.com