68 ~ Ούγκο Γκουτιέρρες Βέγκα: Πρωινό στην Άνδρο

Hugo Gutiérrez Vega (1934)
"όλα είναι θάλασσα, όλα είναι ουρανός"


"Ένας πρεσβευτής ποιητής δεν είναι κάτι το συνηθισμένο" γράφει ο Νίκος Μπλέτας Δούκαρης στον πρόλογο του δίγλωσσου βιβλίου "El Nombre Oculto De Grecia / T' απόκρυφο όνομα της Ελλάδας", που περιλαμβάνει τρεις συλλογές του Oύγκο Γκουτιέρρες Βέγκα: Ελληνικές Λιακάδες, Οι απόκρυφες φωνές, Πορτραίτα - (εκδ. Νέοι Καιροί, 1990)



Ο μεξικανός Oύγκο Γκουτιέρρες Βέγκα υπηρέτησε, ως πρεσβευτής της χώρας του στην Ελλάδα, από το 1987 έως το 1994. Και αν "ένας πρεσβετής ποιητής δεν είναι κάτι το συνηθισμένο" όπως γράφει ο μεταφραστής του, ένας πρεσβευτής - ποιητής - ηθοποιός - πρύτανης - δημοσιογράφος - δ/ντής θεάτρου, είναι ακόμα πιο ασυνήθιστο, αν όχι σπάνιο ή και μοναδικό, ίσως. "Ένας διπλωμάτης που αισθάνεται ποιητής" συνεχίζει ο Νίκος Μπλέτας Δούκαρης, "υπακούει στην ανάγκη να βρει τους συναδέλφους του στην τέχνη, να συνδεθεί μαζί τους, ν' ανταλλάξει σκέψεις, γνώμες, εμπειρίες. Θεωρεί τον εαυτό του - και πολύ σωστά - τυχερό και προνομιούχο: έχει την ευκαρία να γνωρίσει πρόσωπα, περιστάσεις, συνήθειες, κουλτούρα λαών, εθνών, ηπείρων που διαφορετικά θα ήταν αδύνατο να πραγματοποιήσει παρόμοια επιδίωξη αν δεν είχε ακολουθήσει αυτή την καριέρα." Ο Oύγκο Γκουτιέρρες Βέγκα, κατά την μακρόχρονη παραμονή του στη χώρα μας, γνώρισε και πρόσωπα από το χώρο της ντόπιας κουλτούρας αλλά και πολλά μέρη της Ελλάδας:


Άνδρος

Το πρωινό στην Άνδρο

στην ΜΑΙΤΕ και τον ΚΑΡΛΟΣ

Ο αγέρας όλη τη νύχτα διάτρεξε
τ' αόρατο μονοπάτι του,
βόγγιξε
έσπασε
παράθυρα
άνοιξε
πόρτες.

Ήταν αγέρας του λεβάντε,
αγέρας τούρκος
φορτωμένος ξεμάνιασμα.

Πλέει το νησί με
το κυκλαδικό γαλάζιο του
στα χαρούμενα παράθυρα.

Ούτε μια στιγμούλα δίχως θάλασσα.
Όλα είναι θάλασσα, όλα είναι ουρανός
που αντανακλά την παρουσία της θάλασσας.

Μια θάλασσα τόσο γλυκιά
που ούτε ο αγέρας καταφέρνει
να ταράξει τα σωθικά της,
μια θάλασσα που δείχνει
όλα τα μυστικά και
τις ζημιές που της χάρισε
ο άνθρωπoς.

Η Άνδρος παραπονιέται
για τον πικρόν αγέρα,
γαληνεμένη όμως ανασαίνει
στην αγκαλιά της θάλασσας.

= = = = =


Θήβα

Ο ήλιος της Θήβας

Καταβλημένη από την οδύνη και την απουσία,
κάτω από τον ήλιο που ακολουθεί χωρίς
ανάπαυλα, ανάμεσα σε τραχιά βουνά και
καλοκαίρια φωτιάς, ανοίγει δρόμο η κοιλάδα.

Είμαστε ζωντανοί. Κοιταζόμαστε και
τα μάτια μας το επαληθεύουν.

Είμαστε ζωντανοί;
η Θήβα είναι ζωντανή;
τα βγάζέι πέρα με
το βραχνά της κατανάλωσης;

με τις επιγραφές και τ' απορρυπαντικά;
σ' αυτό το πανηγύρι των πλαστικών
και των σκουπιδιών; στην αποθέωση,
χωρίς τελειωμό, της άχρηστης σπατάλης,
αυτού του νέου οικογενειακού θεού,
του ολοκαίνουργου Ερμή με κράνος ντουραφλέξ;

Παραδέχομαι ότι ο Μακ Λουαν, απαρηγόρητος προφήτης,
έχει δίκιο: το διαφορετικό τετέλεσται...

Στη Θήβα .περιδιαβαίνω
κι αυτός ο ήλιος μου λέει
ότι κλείνοντας τα μάτια
η δική μας Θήβα κρύβεται
στη φαντασία μας...

= = = = =


Μετέωρα

Περνώντας από τα Μετέωρα

Πρόθυμα, πρόθυμα η φρενίτιδα θα
μας αφήσει, θα πάψει να τρέχει σ'
αυτά τα κόκκινα κανάλια της ζωής
μας που με τόση συχνότητα έχει α-
νατρέξει, κι άλλο είδος κάμπιας θα
τραγανίσει κείνο το μεγάλο κλήμα
που θα την έτρεφε.
Τόμας Γουφ

Όπως, αν ανοίγοντας τα μάτια, δε θα γνωρίζαμε
το κορμί που μας συνδέει με τη γης
όπως βαδίζοντας δε θ' ακούγαμε
πια τα παλιά μας βήματα'
όπως αν με το χαιρετισμό δεν θα συναντούσαμε
πια τη βεβαιότητα της γνωριμίας
όπως το σπίτι μας σα να βρέθηκε αιφνίδια
έξω από μια περίσταση εχτρική και σιωπηλή'
όπως αν οι άνθρωποί μας με μελετημένη
συμπεριφορά θα μας λησμονήσουν...

.......Έτσι μια μέρα του χρόνου
.......αντιλαμβανόμαστε
.......και χαμηλώνουμε τα μάτια
.......και τσακίζουμε τη μέση,
.......τα χέρια μας αρπάζovται
.......από τους τοίχους του αγέρα.

Πλέουμε...
κι η ζωή
..............μας σπρώχνει
..................................στην κάθοδο.

Πρός τα πού πέφτουμε;
σε ποιά απύθμενη καταβόθρα
θα βυθιστεί το κορμί μας;

Και ποιος θα μπορέσει να μας σώσει;
ποιος σ' αυτό το πρωίνό και σ' αυτή
την απόξενη γης θα μας απλώσει
τα χέρια, θα σταματήσει την πτώση;

Κανείς...
.............Μονάχα
..........................εμείς...
Μονάχα ότι εκάναμε εμείς
τις συσσωρευμένες μέρες
με τα γαλήνια λουλούδια τους,
με τ' άγια κοριτσόπουλα
της σίγουρης ματιάς,
τους περίπατους στο δάσος,
τις σοφές ευχές καθώς
αποκαλύπταμε τη λάμψη
την πανάκριβη της σάρκας.

.......Η φρενίτιδα είναι νεκρή
.......και τα χέρια την ξωστράκισαν,
.......αλλά δε θα γυρίσει.
.......Κατόπιν θα ρθεί ο άνεμος
.......να σπάσει τα κλαδιά,
.......Θα παραμείνει μονάχα
.......ο φόβος με τα νυχτερινά
.......αγκύστια του;

Όχι...
.........δεν ξέρουμε
...........................τίποτα...
Τόσα μονάχα όσα η ζωή
ξέρει πως αγνοούμε.

Αμήχανους εξαντλημένους
πλιότερο με τις επιθυμίες της ζωής,
αυτός ο διαρκής άνεμος
μας κουβαλάει μέσα στις χούφτες του.

= = = = =


Μονή Δαφνίου

Παρουσίες στο Δαφνί

στη ΣΕΛΜΑ ΑΝΣΙΡΑ
«Αν σκεπάσετε το ένα
μάτι σας η μορφή του
Παντοκράτορα γλυκαίνει»
Γιάννης Κανένας

Η αυγή με τα πουλιά
και τον υποχρεωτικόν αγέρα
κρατούσε το δάχτυλο στα χείλια:
«Για να 'ρθεις στο Δαφνί
πρέπει να χαμηλώσεις τη φωνή».

Γκρίζες πέτρες
φλεγόμενα μωσαϊκά
κάτω από τον ήλιο.

Ο ύψιστος Παντοκράτωρ
που κεραυνοβολεί
χωρίς οργή.

Γεννιέται ο κύριος,
η παρθένα, εικονιζόμενη στο τέμπλο,
κρατάει στ' απλωμένα χέρια
κάτι σαν προειδοποίηση.

Στους τοίχους, η ιστορία
των ιουδαϊκών χρόνων
τοποθετούσε τα χρώματα
και τα πρόσωπα του Βυζάντιου.

Έξω ο θεός
Απόλλωνας χορεύει
ανάμεσα στις κολώνες'
στα νερά του πηγαδιού
βυθίζεται το τραγούδι του.

Φλέγεται το Δαφνί ολημερίς,
ο Παντοκράτορας κυβερνά,
απελπίζεται ο Απόλλωνας
και μια δροσούλα βασιλικού
αναθρώσκει από το χώμα.

= = = = =


Θησείο με φεγγάρι, ο ναός του Ηφαίστου

Χειμωνιάτικα φεγγάρια

Η νύχτα
κι οι μεστωμένες καρδιές
μ' αυτό το σκοτεινό φορτίο
ολόκληρης παράλειψης,
βαραίνουν πάνω στις ψυχές.

Ένα
..........βίαιο
.......................φεγγάρι
παίζει κρυφτό
ανάμεσα στα δέντρα.

Αυτή η επίσκεψη
μας τρομάζει...

Δεν είναι εποχή φεγγαριού
και τίποτα δεν ελπίζει
η καρδιά
που θλίβεται
και δεν καλμάρει.

Η Αθήνα
πλημμύρισε
από φεγγάρι
αυτόν
τον ήρεμο
χειμώνα.

Αλλίμονο, άλλα φεγγάρια
είδαν τα νεανικά μάτια,
άλλα βίαια φεγγάρια,
βυθισμένα
στα σύγνεφα της φωτιάς.

Αυτό το φεγγάρι μας καταθλίβει
κι οι μεστωμένες καρδιές
ξαναμετράνε
τ' ασυμπλήρωτα πάθη τους.

H μετάφραση όλων των ποιημάτων είναι του Νίκου Μπλέτα Δούκαρη

= = = = =

Το βιογραφικό του Η.G.V. είναι από το οπισθόφυλλο του βιβλίου του "Το απόκρυφο όνομα της Ελλάδας" και από το aboutbooks.gr:

Ο Ούγκο Γκουτιέρεζ Βέγκα γεννήθηκε στη Γκουανταλαχάρα του Χαλίσκο στο Μεξικό το 1934. Σπούδασε Νομικά, Φιλολογία και Κοινωνιολογία. Υπήρξε πρύτανης του Πανεπιστημίου του Κερέταρο. Δίδαξε ως πανεπιστημιακός καθηγητής στο Μεξικό και σ' άλλες χώρες. Ήταν δημοσιογράφος, ηθοποιός και διευθυντής θεάτρου. Διπλωμάτης καριέρας, υπηρέτησε στις Πρεσβείες της χώρας του στη Ρώμη, στο Λονδίνο, στη Μαδρίτη και στην Ουάσιγκτον. Δούλεψε για την UNESCO στο Ιράν και στη Σοβιετική Ένωση. Υπήρξε Γενικός Πρόξενος στο Ρίο ντε Ιανέριο και Πρεσβευτής στην Ελλάδα και το Λίβανο. Έχει δημοσιεύσει 20 βιβλία ποίησης και 10 πεζά. Το 1976 πήρε το Εθvικό Βραβείο Ποίησης του Μεξικού.



Ποιητής, δοκιμιογράφος, ηθοποιός, και διπλωμάτης έχει δημοσιεύσει περισσότερα από δεκαοχτώ βιβλία ποίησης συγκεντρωμένα στους τόμους Las peregrinaciones del deseo, Poesia reunida και Nuevas peregrinaciones. Στον τελευταίο τόμο περιλαμβάνονται και τα βιβλία που έγραψε για την Ελλάδα, τα οποία είναι: Το απόκρυφο όνομα της Ελλάδας (1991) και Άσματα του Δεσποτάτου του Μορέα (1993), Πόθου προσκυνήματα 1996, Γκοβόστης. Επίσης σε δύο τόμους με τίτλο Bazar de asombros δημοσιεύει δοκίμια, διαλέξεις, μνήμες και χρονικά. Στη διπλωματική του σταδιοδρομία υπηρέτησε ως μορφωτικός ακόλουθος και πρόξενος του Μεξικού σε πολλές χώρες και πρέσβης στην Ελλάδα (1987-1994). Έχει βραβευτεί για το έργο του με το: Premio de Letras (1994), Premio Nacional de Periodismo en Difusion Cultural και Premio Iberoamericano de Poesia "Ramon Lopez Velarde" (2001). Η ποίησή του έχει μεταφραστεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Ρωσικά, Ρουμάνικα, Πορτογαλικά, Τουρκικά και Ελληνικά. Σήμερα είναι διευθυντής του εβδομαδιαίου πολιτιστικού ένθετου La Jornada Semanal της εφημερίδας La Jornada του Μεξικού.

Φωτογραφίες: sre.gob.mx, iho-ohi.org, thiva.tk,
sacred-destinations.com, simplysinglesholidays.com,
photo.net, gauadalahara casitagdl.com,
Εξώφυλλα βιβλίων: cashum.unam.mx, jornada.unam.mx