18 ~ Beat ποιητές στην Ελλάδα: 3 - Άλλεν Γκίνσμπεργκ
Allen Ginsberg (1926 -1997 )
"το βάρος τoυ κόσμου"
.
«Θα προτιμούσα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο να πλάγιαζα με τον Pεμπό. Θα ήθελα επίσης να μιλήσω με τον Σεζάν, να συναντήσω σε ένα καφέ τον Γκόγκολ και να κουβεντιάσουμε για τη στιγμή που πέρασε στον θρησκευτικό φανατισμό... Mε τον Mποντλέρ θα ήθελα να αποκτήσω κάποια οικειότητα λίγο πριν καταντήσει αλκοολικός. Mε τον Kαβάφη να καθήσουμε σε ένα καφέ και να μιλήσουμε με τις ώρες για τα νεανικά κορμιά...». - A.G.
o Α.G. στον Θανάση Λάλα
Α. Γκίνσμπεργκ & Ο. Μπάρροουζ
.
«...έπεσα πάνω στον Mπάροουζ [βλ.16] και τον Kέρουακ, συνειδητοποιώντας πώς μέχρι τότε μίλαγα μέσω ενός άδειου κρανίου», έλεγε για εκείνη την εποχή, που θα άλλαζε σχέδια όχι μόνο στον ίδιο αλλά και σε ολόκληρη την Aμερική.
Eίναι τότε που γεννιέται το «μπίτνικ». Ο όρος, κατά τον ίδιο τον Γκίνσμπεργκ, είναι «αυτός που δόθηκε σε μία παρέα. Eμάς δεν μας πολυενδιέφερε να βαφτιστούμε κάπως. Hμασταν μία παρέα φίλων, που ενδιαφερόμασταν πολύ για τη λογοτεχνία και την τέχνη και που ο ένας αγαπούσε τον άλλο. Kάποιοι από εμάς ήταν "γκέι", κάποιοι "στρέιτ"...». Kατά τους κοινωνιολόγους, «μπίτνικ» ήταν πάλι μία «ιδεολογία που αντιμετώπιζε τους ανθρώπους ως πλάσματα, που διεφθαρμένα από τον πολιτισμό, μπορούν όμως να σωθούν ανακαλύπτοντας την αυθεντική τους φύση...».
«...έπεσα πάνω στον Mπάροουζ [βλ.16] και τον Kέρουακ, συνειδητοποιώντας πώς μέχρι τότε μίλαγα μέσω ενός άδειου κρανίου», έλεγε για εκείνη την εποχή, που θα άλλαζε σχέδια όχι μόνο στον ίδιο αλλά και σε ολόκληρη την Aμερική.
Eίναι τότε που γεννιέται το «μπίτνικ». Ο όρος, κατά τον ίδιο τον Γκίνσμπεργκ, είναι «αυτός που δόθηκε σε μία παρέα. Eμάς δεν μας πολυενδιέφερε να βαφτιστούμε κάπως. Hμασταν μία παρέα φίλων, που ενδιαφερόμασταν πολύ για τη λογοτεχνία και την τέχνη και που ο ένας αγαπούσε τον άλλο. Kάποιοι από εμάς ήταν "γκέι", κάποιοι "στρέιτ"...». Kατά τους κοινωνιολόγους, «μπίτνικ» ήταν πάλι μία «ιδεολογία που αντιμετώπιζε τους ανθρώπους ως πλάσματα, που διεφθαρμένα από τον πολιτισμό, μπορούν όμως να σωθούν ανακαλύπτοντας την αυθεντική τους φύση...».
Ναταλί Χατζηαντωνίου - ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 7 Απρ. 1997
.
*Mπίτνινκς εν δράσει...
.
A.G. «Yπάρχουν κι άλλοι εκφραστές. Ο Mπάροουζ σίγουρα είναι ο παππούς ή ο νονός, ο πλέον διανοούμενος άνθρωπος, όπως έλεγε ο Kέρουακ. Eχει οπλίσει πολλές γενιές με τις τεχνικές πλήρους πλύσης του εγκεφάλου, ενώ ο Kέρουακ τις έχει εμπλουτίσει με την τρυφερότητα της τέχνης. Ολοι είχαμε ένα κοινό χαρακτηριστικό. Ολοι παίρναμε πρέζα και γράφαμε ελεύθερους στίχους. Eλεύθεροι στίχοι, σημαίνει ελεύθερο μυαλό. Tο γεγονός της πρέζας μας έσωσε από την επιδημία των ακαδημαϊκών συγγραφέων που πεθαίνουν από το αλκοόλ». Aπλά και αλλόκοτα
.
.
*Πότε ήταν η πρώτη φορά που ήρθες σε επαφή με την ανατολική σκέψη;
.
A.G. «Kυρίως μέσω του Kέρουακ, το 1950. Mου έστελνε προειδοποιητικά μηνύματα ότι η ύπαρξη περιλαμβάνει την ταλαιπωρία κι εγώ νόμιζα πως προσπαθούσε να με προσβάλει. Δε μπορούσα να καταλάβω ότι χρησιμοποιώντας την αδιάκριτη απλότητα θα αισθανόμουν τόσο αλλόκοτος. Eπειτα από καιρό κατάλαβα πως η ύπαρξη, φυσιολογικά περιλαμβάνει ταλαιπωρία, από τη στιγμή που πρόκειται να πεθάνεις. Ο ψυχεδελισμός συνέβαλε στην κατανόηση της ανατολικής φιλοσοφίας ειδικότερα, όταν ύστερα από δέκα χρόνια επισκέφθηκα την Iνδία όπου γνώρισα πολλούς γνωστούς διανοητές που με βοήθησαν να απεγκλωβιστώ από την εξάρτηση του LSD. Θυμάμαι που μου έλεγαν "αν δεις κάτι φριχτό μην ενσκήψεις, μη το σκέφτεσαι, αν δεις κάτι όμορφο προσπέρασέ το''».
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 15 Νοε. 1996
.
.
Το 1956, ο Αλεν Γκίσμπεργκ έδωσε το πρώτο του ποίημα για την Αμερική:
.
Αμερική σου τα 'χω δώσει όλα και τώρα είμαι ένα τίποτα
Αμερική σου τα 'χω δώσει όλα και τώρα είμαι ένα τίποτα
Αμερική πότε θα σταματήσουμε τον πόλεμο;
Αμερική πότε θα γίνεις αγγελική;
Αμερική πότε θα βγάλεις τα ρούχα σου και θα γίνεις ανθρώπινη;
Αμερική πότε θα μου δώσεις πίσω τη μητέρα μου;
Αμερική πότε θα μου δώσεις πίσω την αγάπη μου;
...
Η γενιά του γύρισε την πλάτη της στην Αμερική και προσπάθησε να συνδεθεί με την Ανατολή. Ο Γκίνσμπεργκ είχε πολύ θυμό μέσα του. Το 1961 χτύπησε την πόρτα του ποιητή Μεϊμάρη στην Αθήνα. Ο Μεϊμάρης πήρε αυτόν το θυμό από το χέρι και τον πήγε στο Φάληρο, να ακούσει τα αξεπέραστα μπλουζ του Τσιτσάνη με την Πόλυ Πάνου. Και καθώς ησύχαζε ο καλεσμένος του, έπιανε πολλές φορές το τρελό μάτι του Αλεν και το θολό μάτι του Τσιτσάνη να ανταλλάσσουν ματιές αμοιβαίας αναγνώρισης. - (αναδημοσίευση)
.
Μες τη πολλή σκοτούρα μου
γιατί να σε γνωρίσω
κλαίω και λέω μυστικά για σένανεγιατί να σ' αγαπήσω
γιατί να σε γνωρίσω
κλαίω και λέω μυστικά για σένανεγιατί να σ' αγαπήσω
Β.Τσ.
.
.
ΝΟΙΩΘΩ ΝΑ ΕΙΜΑΙ ΣΕ ΑΔΙΕΞΟΔΟ
.
Νιώθω να είμαι σε αδιέξοδο
και τελειωμένος πλέον.
Όλες οι πνευματικές αλήθειες
που κατανοώ είναι πραγματικές
μα ποτέ δεν ξεφεύγω απ' το αίσθημα
του εγκλωβισμού και της αθλιότητας
της ψυχής, τη ματαιότητα όλων
όωσν είδα, έκανα και είπα.
Αν συνέχιζα ίσως το καθετί
θα μ' ευχαριστούσε περισσότερο
μα τώρα δεν έχω ελπίδα
και κουράστηκα.
.
(μετ: Γιάννης Λειβαδάς)
.
Στη συντηρητική δεκαετία του '50, όταν η αμερικανική τηλεόραση παρουσιάζει παντρεμένα ζευγάρια να κοιμούνται σε χωριστά κρεββάτια, ο Γκίνσμπεργκ θα γράψει το περίφημο «Ουρλιαχτό» του, ουρλιάζοντας: «Eίδα τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μου χαλασμένα και τρελά, λιμασμένα και υστερικά, να σέρνονται μέσα σε νέγρικους δρόμους την αυγή γυρεύοντας μια φλογισμένη δόση...». H πρώτη απόπειρα έκδοσης του ποιήματος το 1956 φέρνει την καταιγίδα: αντίτυπα του βιβλίου κατάσχονται από την αστυνομία του Σαν Φρανσίσκο και ο εκδότης Λόρενς Φερλινγκέτι [βλ.19] συλλαμβάνεται. H υπόθεση παίρνει τεράστιες διαστάσεις και ο Γκίνσμπεργκ γίνεται διάσημος και περιζήτητος. Θα ακολουθήσουν δεκάδες βιβλία και το 1973 θα τιμηθεί με το Eθνικό Λογοτεχνικό Bραβείο για την «Aμερική». H διασημότητα δεν τον κάνει φυσικά να αναθεωρήσει τον τρόπο ζωής του. Περιοδεύει σε ολόκληρο τον κόσμο, συναντώντας ανθρώπους και εμπειρίες: το '77 ακολουθεί τον Nτίλαν, το '86 γυρίζει την Aνατολική Eυρώπη, επιστρέφει μετά στις HΠA, παρουσιάζεται σε κλαμπ του Mανχάταν, διαβάζει ποιήματα σε πανεπιστήμια και μαζί με τον Πολ Mακ Kάρτνεϊ και τον Φιλιπ Γκλας ηχογραφεί «Tην Mπαλάντα των Σκελετών». Ν.Χ.
.
Mε τον Μπομπ Ντύλαν
.
Σταθμός στο ταξίδι του και η Eλλάδα, τον υποδέχτηκε (σημ. για 2η φορά) τον Δεκέμβριο του '93, όταν έφτασε προσκαλεσμένος του λογοτεχνικού περιοδικού «Pεύματα», με αφορμή την έκδοση της αυτοβιογραφίας του από την «Eστία». Hταν τότε που θα δήλωνε:
.
«Δεν είμαι μύθος... Eμβάθυνα στην ουσία του μυαλού μου και στην τέχνη. Στην ομορφιά της σκέψης...».
.
Ναταλί Χατζηαντωνίου - ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 7/4/97
.
Nobody saves Amercia by sniffing cocaine
Jiggling yr knees blankeyed in the rain
When it snows in yr nose you catch cold in yr brain
.
ΚΑΝΤΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΝΑΟΜΙ ΓΚΙΝΣΜΠΕΡΓΚ 1894-1956
Παράξενο τώρα να σε σκέφτομαι, φευγάτη δίχως κορσέδες και μάτια, καθώς κατεβαίνω στο λιόλουστο πεζοδρόμιο Του Γκρήνουιτς Βίλλατζ,
κάτω στο Μανχάτταν, ξάστερο χειμωνιάτικο μεσημέρι, κι ήμουν στο πόδι όλη νύχτα, μιλώντας, μιλώντας, διαβάζοντας το κάντις δυνατά, ακούγοντας τον Ραίυ Τσάρλς να ουρλιάζει τα τυφλά του μπλουζ στο φωνόγραφο
ο ρυθμός ο ρυθμός- κι η θύμησή σου στο μυαλό μου μετά από τρία χρόνια- Και διάβασα τις τελευταίες θριαμβευτικές στροφές του Αδωνάϊ – κι έκλαψα, νιώθοντας πόσα τα βάσανά μας –
Και πόσο ο θάνατος είναι το βάλσαμο όσων τραγουδούν και ονειρεύονται, θυμούνται , προφητεύουν, όπως στον Ύμνο των Εβραίων, ή στο βουδιστικό Βιβλίο των αποκρίσεων – και τ’ όραμά μου ενός φύλλου μαραμένου – την αυγή –
Πίσω τη ζωή κοιτάζοντας σαν όνειρο, τα χρόνια τα δικά Σου – και τα δικά μου, που τρέχουν για την αποκάλυψη...
(μετάφραση: Άρης Μπερλής)
Παράξενο τώρα να σε σκέφτομαι, φευγάτη δίχως κορσέδες και μάτια, καθώς κατεβαίνω στο λιόλουστο πεζοδρόμιο Του Γκρήνουιτς Βίλλατζ,
κάτω στο Μανχάτταν, ξάστερο χειμωνιάτικο μεσημέρι, κι ήμουν στο πόδι όλη νύχτα, μιλώντας, μιλώντας, διαβάζοντας το κάντις δυνατά, ακούγοντας τον Ραίυ Τσάρλς να ουρλιάζει τα τυφλά του μπλουζ στο φωνόγραφο
ο ρυθμός ο ρυθμός- κι η θύμησή σου στο μυαλό μου μετά από τρία χρόνια- Και διάβασα τις τελευταίες θριαμβευτικές στροφές του Αδωνάϊ – κι έκλαψα, νιώθοντας πόσα τα βάσανά μας –
Και πόσο ο θάνατος είναι το βάλσαμο όσων τραγουδούν και ονειρεύονται, θυμούνται , προφητεύουν, όπως στον Ύμνο των Εβραίων, ή στο βουδιστικό Βιβλίο των αποκρίσεων – και τ’ όραμά μου ενός φύλλου μαραμένου – την αυγή –
Πίσω τη ζωή κοιτάζοντας σαν όνειρο, τα χρόνια τα δικά Σου – και τα δικά μου, που τρέχουν για την αποκάλυψη...
(μετάφραση: Άρης Μπερλής)
= = =
Στο δεύτερο ταξίδι του στην Ελλάδα, όταν πάτησε το πόδι του, στο ελληνικό αεροδρόμιο δήλωσε: «Τι κρίμα! που δεν μου σηκώνεται!» Tην επομένη υπέγραφε το «Ουρλιαχτό» του, που θεωρείται από τα κορυφαία ποιήματα του αιώνα. - Ελευθεροτυπία, 15/11/96
.
.
Τα ζεστά σώματα λάμπουν παρέα στο σκοτάδι,
το χέρι κινείται στο κέντρο της σάρκας,
το δέρμα σκιρτά μέσα στην ευτυχία
και η ψυχή έρχεται χαρούμενη στο μάτι-
.
ναι, ναι αυτό ήθελα
πάντα αυτό ήθελα,
πάντα ήθελα να επιστρέψω
στο σώμα που γεννήθηκα.
.
(οι δύο τελευταίες στροφές από το "Τραγούδι"
σε μετάφραση Γιάννη Λειβαδά)
.
Την περίοδο του πολέμου του Βιετνάμ συμμετείχε ενεργά στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις ενώ σε όλη τη διάρκεια των δεκαετιών του 1970 και 1980 είχε γενικά έντονη πολιτική δράση, με συμμετοχή σε κινήματα υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων, κατά της κατοχής πυρηνικών όπλων ή για την προστασία του περιβάλλοντος. Αποτέλεσε μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Γραμμάτων, ιδιότητα με την οποία προσπάθησε να προωθήσει το σύνολο της μπητ λογοτεχνίας, ενώ το 1986 έγινε επίτιμος καθηγητής φιλολογίας στο Brooklyn College. Το 1993 τιμήθηκε επίσης από τον υπουργό πολιτισμού της Γαλλίας Τζακ Λανγκ με το μετάλλιο Τεχνών και Γραμμάτων Chevalier des Arts et des Lettres - wikipedia
.
.
ΤΡΑΓΟΥΔΙ
.
Το βάρος του κόσμου
.............είναι η αγάπη.
Κάτω απ' το φορτίο της μοναξιάς,
κάτω απ' το φορτίο
..............της δυσαρέσκειας
.
..............το βάρος,
το βάρος που κουβαλάμε
..............είναι η αγάπη.
.
Ποιος μπορεί να τ' αρνηθεί;
..............στα όνειρα
..............αγγίζει το κορμί,
..............στη σκέψη
..............δημιουργεί ένα θαύμα,
στη φαντασία αγωνιά,
..............μέχρι να γίνει ανθρώπινη-
.
κοιτάζει έξω απ' την καρδιά
..............καίγεται με αγνότητα-
γιατί το βάρος της ζωής
..............είναι η αγάπη.
.
μετάφραση: Γιάννης Λειβαδάς,
από την Ανθολογία Μπιτ Ποίησης
(εκδ. Ροές)
.
.
Εικόνες από: poetryconnection.net, english.uiuc.edu,
costasmoulas.nostos.gr, greekmusicshop.gr,
digilander.libero.it, grazian-archive.com,
zitogallery.com. interpc.fr.
Ετικέτες Beat Poets in Greece
0 Comments:
Δημοσίευση σχολίου
<< Home