3 ~ Στη Θεσσαλονίκη με τον Nαζίμ Χικμέτ
Nazim Hikmet (1902-1963)
"Σαν τον Κερέμ"
.
αν δεν καώ εγώ, αν δεν καείς εσύ, αν δεν καούμε 'μεις
πώς θα γενούνε τα σκοτάδια λάμψη;
.
= = = = = =
.
Η ζωή δεν είναι παίξε-γέλασε
πρέπει να τηνε πάρεις σοβαρά
Η ζωή δεν είναι παίξε-γέλασε
πρέπει να τηνε πάρεις σοβαρά
...Τόσο μα τόσο σοβαρά
που θα φυτεύεις, σα να πούμε, ελιές ακόμα στα εβδομήντα σου
Όχι, καθόλου για να μείνουν στα παιδιά σου.
Μα έτσι, γιατί το θάνατο δε θα τονε πιστεύεις
όσο κι αν τον φοβάσαι
μα έτσι γιατί η ζωή θε να βαραίνει πιότερο στη ζυγαριά.
που θα φυτεύεις, σα να πούμε, ελιές ακόμα στα εβδομήντα σου
Όχι, καθόλου για να μείνουν στα παιδιά σου.
Μα έτσι, γιατί το θάνατο δε θα τονε πιστεύεις
όσο κι αν τον φοβάσαι
μα έτσι γιατί η ζωή θε να βαραίνει πιότερο στη ζυγαριά.
(απόδοση: Γιάννης Ρίτσος)
Γιάννης Σταύρου: Διαγώνιος
Τα μάτια μου είναι πλημμυρισμένα από πόθους
Είν' ωραίος ο κόσμος,
Είν' ωραίος ο κόσμος,
είν' ωραίος ο κόσμος.
.
Παρά το βάρος στο στήθος μου,
η καρδιά μου χτυπά πάντα
με τα μακρινά αστέρια...
η καρδιά μου χτυπά πάντα
με τα μακρινά αστέρια...
= = = = =
= = = = =
23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ 1945
Εκείνη τι να κάνει τώρα,
αυτή τη στιγμή, τώρα, τώρα;
Είναι στο σπίτι, στο δρόμο,
δουλεύει, ξάπλωσε , είναι στο πόδι;
Μπορεί να σήκωσε το χέρι,
-αχ, ρόδο μου,
πώς γυμνώνει αυτή η κίνηση τον λευκό, γερό καρπό του χεριού της!-
Εκείνη τι κάνει τώρα,
αυτή τη στιγμή, τώρα, τώρα;
Μπορεί να ‘χει στα γόνατά της ένα γατάκι,
να το χαϊδεύει.
Μπορεί να περπατάει, έτοιμη ν’ απλώσει το πόδι,
-εκείνα τα λατρευτά πόδια που τη φέρνουν γοργά γοργά κοντά μου,
κάθε μαύρη μέρα!...-
Και τι σκέφτεται,
εμένα;
Είτε
ξέρω γω
γιατί δε βράζουν τόσην ώρα τα φασόλια;
Είτε γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι
είναι τόσο δυστυχισμένοι;
Εκείνη τι σκέφτεται τώρα,
αυτή τη στιγμή, τώρα, τώρα;
(μετάφραση: Πέτρος Μάρκαρης)
Εκείνη τι να κάνει τώρα,
αυτή τη στιγμή, τώρα, τώρα;
Είναι στο σπίτι, στο δρόμο,
δουλεύει, ξάπλωσε , είναι στο πόδι;
Μπορεί να σήκωσε το χέρι,
-αχ, ρόδο μου,
πώς γυμνώνει αυτή η κίνηση τον λευκό, γερό καρπό του χεριού της!-
Εκείνη τι κάνει τώρα,
αυτή τη στιγμή, τώρα, τώρα;
Μπορεί να ‘χει στα γόνατά της ένα γατάκι,
να το χαϊδεύει.
Μπορεί να περπατάει, έτοιμη ν’ απλώσει το πόδι,
-εκείνα τα λατρευτά πόδια που τη φέρνουν γοργά γοργά κοντά μου,
κάθε μαύρη μέρα!...-
Και τι σκέφτεται,
εμένα;
Είτε
ξέρω γω
γιατί δε βράζουν τόσην ώρα τα φασόλια;
Είτε γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι
είναι τόσο δυστυχισμένοι;
Εκείνη τι σκέφτεται τώρα,
αυτή τη στιγμή, τώρα, τώρα;
(μετάφραση: Πέτρος Μάρκαρης)
.
Αν η μισή καρδιά μου βρίσκεται γιατρέ εδώ πέρα
η άλλη μισή στην Κίνα βρίσκεται
με τη στρατιά που κατεβαίνει προς το Κίτρινο ποτάμι
Κι ύστερα, γιατρέ, την πάσα αυγή,
την πάσα αυγή γιατρέ, με τα χαράματα
πάντα η καδιά μου στην Ελλάδα τουφεκίζεται.
.
...Κι ύστερα, δέκα χρόνια τώρα, να, γιατρέ
που τίποτα δεν έχω μες στα χέρια μου να δώσω στο φτωχό λαό μου
τίποτα, πάρεξ ένα μήλο
Ένα κόκκινο μήλο, την καρδιά μου.
(απόδοση: Γιάννη Ρίτσου)
Η πιο όμορφη θάλασσα
είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει.
Τα πιο όμορφα παιδιά δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα.
Τις πιο όμορφες μέρες μας
δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα.
.
Κι αυτό που θέλω να σου πω
το πιο όμορφο απ' όλα
δε στο 'χω πει ακόμα…
είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει.
Τα πιο όμορφα παιδιά δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα.
Τις πιο όμορφες μέρες μας
δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα.
.
Κι αυτό που θέλω να σου πω
το πιο όμορφο απ' όλα
δε στο 'χω πει ακόμα…
(απόδοση: Γιώργος Παπαλεονάρδος)
7 Comments:
Μόλις είχε τελειώσει και η έκθεση στο Ινστιτούτο του Αραβικού Κόσμου στο Παρίσι, μια έκθεση αφιερωμένη στα 50 χρόνια ποίησης του Άδωνη. "Ή θα έρθω εγώ στην Αθήνα, ή θα έρθεις εσύ στην Ιστανμπούλ". Προτίμησα το δεύτερο, γιατί δεν είχα τελειώσει το βιβλίο μου γι'αυτόν, κι ήθελα να είμαι σίγουρη πως όταν τελειώσει, θα ερχόταν αυτός στην Αθήνα. τότε ο ποιητής κανόνισε να προσκληθώ στο τουρκικό συνέδριο ώστε να καλυφθεί και από πλευράς επαγγελματικής η διαμονή μου εκεί. εγώ τουρκολόγος δεν είμαι, μα ήταν πολύ απλό, μια και πήγαινα στο συνέδριο για τον Ναζίμ Χικμέτ, να δω με τρόπο σχεδόν επιφανειακό τι παίζει στην πατρίδα μου γι'αυτόν. έτσι ετοίμασα ένα σπιτς για το πόσοι πολιτικοί και από πια κόμματα χρησιμοποιούν στίχους του στις ομιλίες τους, ποια τραγούδια μας στίχους του, ποια σχολειά μας γιορτές γι'αυτόν.
κανονίστηκε και ο διερμηνέας που θα είχα στο συνέδριο -από το συνέδριο το ίδιο-. όλα οκ.
το συνέδριο τελείωνε κυριακή, και θα μιλούσα την τελευταία μέρα.
σάββατο βράδυ ο άδωνης κι εγώ είμαστε προσκεκλημένοι στο σπίτι ενός πολύ φιλόξενου ποιητή, παλαιού διευθυντή της τουρκικής ραδιοτηλεόρασης, φίλου του ετσεβίτ και γενικά στα μέσα και στα έξω (πιο πολύ στα μέσα) του συνεδρίου.
-εδώ παραλείπω κάτι που ίσως αναφέρω άλλοτε-
στο τραπέζι αυτό, σε ατμόσφαιρα ζεστή και πολύ ευχάριστη, ειπώθηκαν από τον άδωνη κάποιες αλήθειες που πονάνε γύρω από το κουρδικό ζήτημα στην τουρκία και την κουρδική γλώσσα. ήρθε και για ελάχιστα η αντιπαράθεση με την Ελλάδα. εγώ δεν είπα τίποτα, γιατί δεν ήθελα να φέρω σε δύσκολη θέση τον Άδωνη, που έλαμψε ωστόσο με τις αλήθειες του, και με κάλυψε. το τσιμπούσι άργησε, η ώρα είχε πάει μετά τα μεσάνυχτα, κι εγώ είμουνα κουρασμένη και τουρκικά δεν ξέρω. τόσο αργά ωστόσο έγινε ένα τηλεφώνημα στον κύριο Ο.Ι., που μας προσέφερε το δείπνο. εγώ κατάλαβα απολύτως, και πάλι δε μίλησα. ούτε στον άδωνη. όμως κατάλαβα. την άλλη μέρα, πήγαμε με τον άδωνη στο συνέδριο. με πλησίασαν ευγενέστατα και μου είπαν ότι δεν μπορούσα να μιλήσω γιατί δεν υπήρχε διερμηνέας (είχαν ξεχάσει ότι ήδη είχα συννενοηθεί με το διερμηνέα που ήταν εκεί). ο Άδωνης μου είπε: 'βλέπω ότι έχετε πολύ δρόμο ακόμη...¨'.
ευτυχώς, στον Άδωνη και μια μικρή παρέα από Γερμανούς, είχα εξηγήσει το μικρό μου σπιτς για το θέμα.
σνιφ! αστείο σνιφ. το θέμα ήταν αλλού.ευχαριστώ για τη φιλοξενία
ελένη κονδύλη
elle porte toute la grèce en elle. elle re-vient dans une semaine...
en parler...
Ελπίζω να μας δώσεις περισσότερες λεπτομέρειες.
αγαπά τόσο την ελλάδα, που, διερμηνέας σε νοσοκομείο της κίνας για διάφορες γλώσσες, γνωρίστηκε με κάποιο δικό μας ναυτικό, τον κύριο κώστα πατρίκιο, που χρειάστηκε να επισκευτεί νοσοκομείο στην κίνα, σ'ένα ταξίδι του. η ξου κάι όταν άκουσε ότι ήλθε έλληνας, έτρεξε κοντά του, άλλωστε ήταν ιατρική διερμηνέας- αλλά το πιο συγκηνιτικό για τον κώστα ήταν πως στις κάρτες της, από τη μια είχε κινεζικά, κι από την άλλη ελληνικά, παρ΄όλο που ήταν διερμηνέας σε διάφορες γλώσσες...
η κυρία αυτή έχει έρθει στην ελλάδα, έχει γνωριστεί με διάφορους γνωστούς σε όλους μας ανθρώπους, όπως το συχωρεμένο το σαμαράκη ή το θεοδωράκη, κλπ. έχουν γίνει εκπομπές γι αυτήν στην τηλεόραση. ήλθα σε επαφή μαζί της εντελώς τυχαία, αφού η κυρία ξου κάι απευθύνθηκε σε μια φίλη μου γραμματέα για τη διδασκαλία των νέων ελληνικών στην κίνα, πριν μερικά χρόνια. από τότε επικοινωνούμε, δεν έχουμε γνωριστεί. αυτή μου μίλησε για τον κύριο κώστα πατρίκιο. θα μου πείτε: έχει νόημα αυτό που μας γράφεις κυρά μου, για τα προσωπικά σας; πιστεύω πως ναι. δείχνει έναν άνθρωπο που είναι ίδιος στο φαίνεσθαι, ως καθηγήτρια ελληνικών σε κινεζικό πανεπιστήμιο, και ίδιος στο ζεστό, ανθρώπινο είναι του, όπου η αγάπη για την ελλάδα της καθημερνότητας πηγάζει από την βαθιά αίσθηση που έχει η κυρία ξου κάι για την αξία του ελληνικού πολιτισμού.
στα ελληνικά το όνομά της είναι Νίκη.
έχει μεταφράσει στα κινεζικά έλληνες συγγραφείς. τα άλλα θα τα ανακαλύψετε κι εσείς.
νομίζω στις 7 μαρτίου θα ανακυρηχθεί πρέσβειρα του πολιτισμού μας στο μέγαρο μουσικής, με πρωτοβουλία του δήμου αθηναίων. για όλα αυτά πανηγυρίζει ο κύριος κώστας πατρίκιος, ο αγαθός αυτός άνθρωπος, έλληνας και φιλέλληνας...
αγαπητή φίλη, εννοείται πως εν καιρώ ευθέτω, όταν θα γράψετε για την κινεζούλα μας, θα σβήσετε αυτά τα αθώα σχόλια, που μόνο αγωνία εκφράζουν: προτιμώ να θυμάμαι την ξου κάι παρά να ετοιμάζω την αυριανή ομιλία μου... :(
Και γιατί να διαγράφονται οι μαρτυρίες που μας ανοίγουν νέους δρόμους αναζήτησης;
Εκτός από "ευχαριστώ πολύ" αξίζουν πρώτη προβολή, όχι διαγραφή.
Aφού η ανοργανωσιά της Νομαρχίας Αθηνών δεν μας επέτρεψε να δούμε την "κινεζούλα", ρώτησα και έμαθα. Αυτός που μου μετέφερε τις εντυπώσεις δεν γνώριζε τίποτα για το ειδικό ενδιαφέρον περί της Ξου Κάι. Αλλά οποία έκπληξη! "Μία κινέζα μού άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις" μου είπε και συνέχισε με αυτό που την άκουσε να λέει: "Αν θα ξαναγεννιόμουν θα ήθελα πάλι να είχα γεννηθεί στην Κίνα και πάλι να δίδασκα ελληνικά"
Ελπίζω πως σύντομα θα έχω και το βίντεο της τελετής της ανακήρυξης.
Δημοσίευση σχολίου
<< Home